Biển Đông vẫn là mục tiêu chính của Trung Quốc

Tú Anh

Công trình xây dựng trên Đá Châu Viên (Cuarteron Reef) tại vùng Trường Sa đang tranh chấp trên Biển Đông.@epa

Trong năm 2017, tình hình xung khắc tại Biển Đông có vẻ lắng dịu, trong khi bán đảo Triều Tiên tăng nhiệt. Trên thực tế, Bắc Kinh không ngừng gia cố và tăng cường cơ sở quân sự trong quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Chiến thuật « nghi binh » của Trung Quốc bị tổ chức Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải Châu Á AMTI tố giác trong bản tổng kết tình hình Biển Đông năm 2017.

Mọi động thái của Trung Quốc tại Biển Đông đều bị tổ chức Minh Bạch Hàng Hải Châu Á, Asia Maritime Transparency Initiative, trụ sở ở Washington, theo dõi từng bước.

Hình ảnh vệ tinh cho thấy trong năm 2017, Trung Quốc đã xây thêm một cơ sở hạ tầng rộng 28 hecta, gồm phi trường và quân cảng trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, để yểm trợ cho các tiền đồn quan trọng. Chiến dịch bồi đắp lấn biển thực hiện trong năm 2016 đã giúp cho Trung Quốc có thêm 1248 hecta đất , trong vùng biển đảo tranh chấp với Đông Nam Á, đặt biệt là với Việt Nam và Philippines.

Cụ thể, trong bản báo cáo công bố ngày 14/12/2017 được truyền thông quốc tế loan tải, Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải cho biết Trung Quốc tiếp tục xây dựng nhà chứa máy bay, kho hàng dưới mặt đất và hầm trú ẩn chống tên lửa, bố trí đài ra-đa cùng nhiều cơ sở khác trong vùng biển đảo tranh chấp với Đông Nam Á , đặt biệt là với Việt Nam và Philippines.

Đá Chữ Thập là nơi mà Trung Quốc xây dựng nhiều nhất trong năm nay với hơn 110.000 mét vuông.

Trong khi đó Bắc Kinh làm như như muốn tiến hành cuộc « vạn lý trường đàm » với ASEAN, về một bộ luật ứng xử ở biển Đông gọi tắt là COC. Căng thẳng với Mỹ cũng giảm phần nào cho dù Hoa Kỳ của Donald Trump vẫn chỉ trích Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông, giành ưu thế, đe dọa thông thương hàng hải quốc tế.

Trump, Duterte, Kim Jong Un là vận may của Tập ?

Năm 2017 sắp kết thúc là một năm có nhiều thuận lợi cho Bắc Kinh. Theo Greg Poling, giám đốc Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải, chính sách ngoại giao mới của Philippines, từ khi tổng thống Rodrigo Duterte đắc cử, hoà dịu với Trung Quốc trong vấn đề xung khắc chủ quyền, là biến chuyển thứ nhất.

Thuận lợi thứ hai, với Donald Trump ở Nhà Trắng, Washington dường như chú ý đến mối đe dọa Bắc Triều Tiên và cán cân thương mại với Trung Quốc hơn là tình hình Biển Đông. Do vậy, Trung Quốc tiếp tục lấn chiếm Biển Đông. Chuyên gia Greg Poling cảnh báo : « Tình hình Biển Đông không còn lên trang nhất thông tin quốc tế, nhưng chúng ta đừng tưởng lầm Trung Quốc giảm bớt tham vọng. Họ tiếp tục làm những gì họ muốn làm ».

Không những xây cơ sở quân sự, Trung Quốc còn đưa thêm máy bay ra Phú Lâm và quảng bá hình ảnh các cuộc tập trận không quân với chiến đấu cơ J-11B hồi tháng 10. Đến tháng 11, vệ tinh Mỹ phát hiện máy bay trinh sát gián điệp Y-8 có mặt cũng trên đảo Phú Lâm.

Tuy tổng thống Trump phân tâm vì Kim Jong Un, vì nhập siêu với Trung Quốc và vì những khó khăn nội bộ, nhưng quân đội Mỹ vẫn theo sát các hoạt động của Trung Quốc. Trung tá Christopher Logan, được Reuters trích dẫn, tuyên bố : Quân đội không bình luận chi tiết về những diễn biến ở Biển Đông, nhưng điều chắc chắn là các hành động quân sự hóa của Trung Quốc sẽ làm tăng căng thẳng giữa các nước tranh chấp.

Tuy không liên can trực tiếp, nhưng chính phủ Úc lên án hành động của Trung Quốc. Như thông lệ, hôm nay, phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng một lần nữa khẳng định Trung Quốc « có toàn quyền trong lãnh thổ thuộc chủ quyền của mình » xây dựng « công trình hoà bình » và bố trí « phương tiện phòng thủ cần thiết ».