Dù quý vị đọc báo coi đài hằng ngày ở Mỹ, chắc cũng nhiều vị không hiểu đầu đuôi câu chuyện Hạ Viện đàn hặc Tổng Thống Donald Trump chỉ vì cú điện thoại gọi cho tổng thống nước Ukraine. Ông Quán cũng thấy rối như tơ vò! Bèn đọc đi đọc lại các bản tin, các bài báo để hiểu rõ hơn. Nay xin tóm tắt lại, cho chính mình hiểu lấy.
Đầu đuôi xuôi ngược câu chuyện nó như thế này:
Bắt đầu, chỉ vì $391 triệu! Ông Trump, trong một cú điện thoại, nhắc nhở ông Volodymyr Zelensky hãy làm việc với ông Rudolph Giuliani. Báo Wall Street Journal đếm ông đã nói câu đó năm lần. Tổng Thống Trump nói cú điện thoại của ông hoàn hảo (My call was perfect). Khi ông Trump gọi chúc mừng ông Zelensky trước đó, ông cũng nhắc nhở ba lần, tổng cộng tám lần.
Đại sứ Mỹ ở Âu Châu nói không biết tại sao tiền viện trợ cho Ukraine không được tháo khoán. Gordon Sondland là đại sứ Mỹ ở Âu Châu. William B. Taylor Jr. thay thế bà Yovanovitch. Ông Giuliani đã thăm Ukraine mấy lần. Ông Trump hoãn không cho tháo khoán số tiền gần $400 triệu viện trợ Ukraine, có thể vì ngân sách chính phủ Mỹ năm nay khiếm hụt gần ngàn tỷ.
Rudy Giuliani từng làm thị trưởng thành phố New York. Ông Giuliani yêu cầu ông Zelensky điều tra tham nhũng ở công ty Burisma. Sau khi chấp chánh, Tổng Thống Zelensky muốn được hội kiến sớm với Tổng Thống Trump. Bà Marie Yovanovitch, đại sứ Mỹ ở Ukraine, than ông Giuliani chỉ muốn bà mất chức.
Ông Zelensky vốn là một tay “hề” nổi tiếng ở xứ Ukraine trước khi bước vào chính trị, đắc cử ngay chức tổng thống! Có “người thổi còi” báo động Hạ Viện cú điện thoại của Tổng Thống Trump ép Tổng Thống Zelensky điều tra cha con ông Joe và Hunter Biden trước khi gửi cho $391 triệu. Ngoại Trưởng Mỹ Mike Pompe nói ông ủng hộ những việc ông Giuliani làm ở Ukraine.
Ông Joe Biden là cựu làm phó của Tổng Thống Barack Obama. Nhật báo Wall Street Journal nhận xét ông Giuliani là một “phi đạn không hướng” (unguided missile) trên TV cũng như ngoài đời. Tổng Thống Trump yêu cầu Tổng Thống Zelensky điều tra vụ chính phủ Ukraine tiền nhiệm can thiệp vào cuộc bỏ phiếu năm 2016 ở Mỹ. Hunter Biden ngồi trong hội đồng quản trị công ty Burisma.
Hai ông Trump và Zelensky gặp nhau ở Liên Hiệp Quốc và ông Zelensky nói không có ai thúc đẩy ông điều tra cha con ông Biden. Hạ Viện Mỹ mời các nhân chứng ra điều trần. Có người tới có người không tới. Ông John Bolton, cựu cố vấn An Ninh Quốc Gia Tòa Bạch Ốc, không tới và còn kiện Hạ Viện. Báo Wall Street Journal ủng hộ Tổng Thống Trump, viết: “That’s it. No quid pro quo.”
Đầu đuôi câu chuyện chỉ có thế thôi. Nếu quý vị đọc bản tóm tắt trên mà vẫn không hiểu đầu đuôi câu chuyện nó thế nào thì xin thông cảm! Chính Ông Quán cũng không biết đâu mà lần! Nhiều tên người, nhiều chức vụ, các lời điều trần và các câu hỏi thì lằng nhằng, chuyện nào cũng rắc rối.
Chỉ vì một ngạn ngữ tiếng La Tinh: Quid pro quo!
Latin là một “tiếng nói chết – tử ngữ” chỉ còn trong sách cổ, không còn ai dùng trong đời sống hằng ngày nữa, giống như chữ Phạn, Sanskrit. Chỉ có một ngân hàng trên thế giới còn dùng chữ Latin, ngoài tiếng Ý, tiếng Anh, tiếng Pháp, khi đặt các câu hỏi trong máy rút tiền (ATM). Đó là ngân hàng IOR (Institutum pro Operibus Religiones – Viện Hoạt Động Tôn Giáo) tại Tòa Thánh Vatican, Roma.
Cuối cùng, có “quid pro quo” hay không?
Đại Tá Alexander S. Vindman, chuyên viên về Ukraine trong Hội Đồng An Ninh Quốc Gia, nói có “quid pro quo.” Ông Kurt Volker nói không có “quid pro quo.” William B. Taylor Jr. nói có “quid pro quo.” Gordon Sondland nói không “quid pro quo,” sau lại viết thư nói có “quid pro quo.”
Nhưng ngay từ đầu Tổng Thống Donald Trump đã quả quyết: “Không hề có chuyện ‘quid pro quo!’” Bà Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ Viện, nói hiển nhiên là có “quid pro quo.” Ông nói gà bà nói vịt, như thường lệ.
Chỉ có thế mà thôi. No quid pro quo! Ông Quán ủng hộ ý kiến này vì thấy dễ hiểu nhất, mặc dù dùng một “tử ngữ!”
Nhiều độc giả Người Việt không rành chữ La Tinh, cho nên cần phải giải thích “quid pro quo” nghĩa là gì. Theo Tự Điển tiếng Anh Oxford, câu đó nghĩa là “some thing for some thing,” đổi cái này lấy cái kia.
Muốn hiểu những chữ “quid pro quo” dễ hơn thì ta nên nhớ lại người Việt mình có câu tục ngữ tương tự như “quid pro quo.” Cứ đọc các câu tục ngữ rất gợi hình của dân Việt là mình hiểu những chữ La Tinh “quid pro quo” muốn nói gì.
Các cụ nói: Ông mất của kia, bà chìa của nọ!
Còn một câu nữa: Ông có cái giò, bà thò chai rượu!
Chưa hết: Bánh Ú đi, bánh Quy lại!
Sau khi đọc các câu tục ngữ nước mình thì ta thấy ngay rằng Tổng Thống Trump nói đúng không sai một ly.
Thế này nhé: Khi ông Trump gọi điện thoại cho tổng thống xứ Ukraine, “Ông” (Trump) không mất chi mà “Bà” (Zelensky) cũng chẳng có chìa ra cái chi hết! Họ nói toàn chuyện quốc gia, quốc tế, đại sự thiên hạ! Ông (Trump) cũng không đưa cái giò heo nào ra làm quà! Bà (Zelensky) cũng chẳng thò ra chai rượu nào đáp lại! Không hề thấy có cái bánh Ú hay cái bánh Quy nào chuyển qua làn sóng điện! Tóm lại: No quid pro quo!
Chúc quý vị đêm nay vẫn cứ ngủ ngon!
Ông Quán xin lỗi đã làm quý vị nhức đầu!
Có lẽ vì bài này viết vào ngày cả thế giới tưởng niệm Albert Einstein. Đúng 100 năm trước đây, ngày 7 Tháng Mười Một, 1919, các nhà thiên văn học ở Anh Quốc đã thí nghiệm và thấy chứng cớ rằng Thuyết Tương Đối của Einstein đoán đúng: Ánh sáng có lúc không chạy theo đường thẳng, khi bị hút vì trọng lực một thiên thể!
Cả thế giới bây giờ biết rằng Thuyết Tương Đối có vẻ đúng. Nhưng cuối cùng hầu hết loài người cũng không hiểu lý thuyết đó nói gì cả! QED!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét