Dịch giả: Ngọc Thu
CT Tập Cận Bình và TT Trump (Ảnh VOA)
Trong một cuộc điện thoại với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận
Bình, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump khẳng định chính sách “Một Trung Quốc”,
làm cơ sở lâu dài cho quan hệ Trung – Mỹ, một tuyên bố xuất hiện nhằm chấm dứt
nhiều tuần bất ổn trong cách tiếp cận của Washington đối với châu Á.
Cuộc gọi điện thoại vào tối thứ Năm ở Washington có khả năng
giúp mối quan hệ thuận lợi giữa hai nước, vốn đã bị rung chuyển bởi những câu hỏi
của ông Trump về việc liệu Hoa Kỳ có nên tiếp tục tuân theo chính sách này một
cách triệt để hay không.
Cuộc gọi điện thoại cho ông Tập Cận Bình sau một cam kết của
các quan chức cao cấp khác trong chính quyền của ông Trump để tuân theo chính
sách lâu đời của Hoa Kỳ. Nhà Trắng đã không nói rõ chi tiết tuyên bố của ông
Trump về chính sách một Trung Quốc, hoặc giải thích liệu ông không còn nhìn thấy
nó được mở ra để thương lượng nữa hay không.
Nhưng Rex Tillerson, Ngoại trưởng của ông Trump đã nói trước
khi Tillerson được Thượng viện phê chuẩn ngày 1 tháng 2, rằng ông có ý định
tuân thủ chính sách này, theo đó Washington công nhận ngoại giao với Trung Quốc,
không phải Đài Loan.
“Hoa Kỳ nên tiếp tục duy trì chính sách một Trung Quốc và hỗ
trợ kết quả về eo biển Đài Loan đã được đôi bên tán thành một cách hòa bình”, hồi
tháng trước ông Tillerson đã viết trả lời các câu hỏi của Thượng nghị sĩ Ben
Cardin, thành viên cao cấp của đảng Dân chủ, Thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện.
Trong câu trả lời của mình, ông đã xác định “Nước Cộng hòa
Nhân dân Trung Hoa là chính phủ hợp pháp duy nhất của Trung Quốc và thừa nhận lập
trường của Trung Quốc, rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc”.
Phỏng đoán về cuộc gọi giữa ông Tập và Trump là việc đã lan
tràn trong nhiều ngày. Cuộc đối thoại diễn ra sau khi ông Trump có một loạt các
cuộc gọi nói chuyện với các nhà lãnh đạo thế giới, trong đó thúc giục Tổng thống
Mexico, Enrique Peña Nieto, kiềm chế băng đảng ma túy và cuộc gọi Thủ tướng
Malcolm Turnbull của Úc, trong đó ông Trump hỏi về một thỏa thuận đạt được dưới
thời chính quyền Obama cho việc tái định cư những người tị nạn.
Những cuộc trò chuyện như vậy bị đả kích bởi phong cách ngoại
giao không thể đoán trước của ông Trump, có thể có những thách thức gia tăng
trong việc thiết lập một cuộc gọi với các quan chức Trung Quốc, hiểu rõ nghi thức
ngoại giao, thận trọng trong việc phơi bày sự lúng túng trước công chúng.
Mối quan hệ Mỹ – Trung thường được gọi là mối quan hệ song
phương quan trọng nhất. Khi vài tuần trôi qua mà không có sự tiếp xúc trực tiếp
giữa ông Trump và ông Tập, hoàn toàn trái ngược với sự tiếp cận ngoại giao khác
của ông Trump rất dễ nhìn thấy.
Nhà Trắng cho biết, hai ông Trump – Tập đã có một cuộc nói
chuyện dài, “cực kỳ thân mật”, trong đó ông Trump đồng ý tôn trọng chính sách
“theo yêu cầu của Chủ tịch Tập Cận Bình”. Trước khi nhậm chức, ông Trump đã cho
biết ông có kế hoạch sử dụng chính sách như một con bài mặc cả trong các cuộc
đàm phán rộng hơn với Bắc kinh về vấn đề kinh tế và an ninh.
Cuộc gọi điện thoại đã diễn ra vào đêm trước chuyến thăm của
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tới Nhà Trắng và đến nhà ông Trump ở Florida vào
cuối tuần, xuất hiện hai tháng sau khi ông Trump khuấy đục mối quan hệ với
Trung Quốc bằng cách trả lời điện thoại không theo nghi thức, với lãnh đạo Đài
Loan.
Theo Tân Hoa Xã, cơ quan ngôn luận của chính phủ Trung Quốc,
đã dẫn lời ông Trump nói rằng ông “rất ngưỡng mộ những thành tựu lịch sử về sự
phát triển của Trung Quốc“, bày tỏ sự tin tưởng rằng, mối quan hệ giữa hai quốc
gia có thể thông qua nỗ lực lẫn nhau, đạt tới một “tầm cao mới”.
Ông cũng chỉ ra việc Hoa Kỳ sẽ làm việc để gia tăng thương mại
và đầu tư giữa hai nước và hợp tác hơn nữa về các vấn đề quốc tế, Tân Hoa Xã
cho biết.
Những lời nói của ông Trump cũng đã làm đảo lộn các đồng
minh của Mỹ trong khu vực, theo sau các lời bình luận, trong đó ông đặt câu hỏi
về chi phí tài chính của việc giữ quân đội Hoa Kỳ ở Nam Hàn và Nhật Bản. Những
lời nhận xét như vậy đã thúc đẩy sự lo lắng ở cả hai nước, phụ thuộc rất nhiều
vào sự hiện diện của Hoa Kỳ để giúp ngăn chặn Trung Quốc ngày càng quyết đoán
và các mối đe dọa hạt nhân của Bắc Triều Tiên.
Chính quyền của Trump cũng đã cố gắng trấn an hai nước, tuần
trước, đã cử Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, ông Jim Mattis đến khu vực, nơi mà
ông đã thực hiện các chặng dừng chân tại cả hai nước, cho thấy Mỹ không có kế
hoạch rút lui.
Tuyên bố của Nhà Trắng nói rằng, hai nhà lãnh đạo mở rộng lời
mời nhau tới Hoa Kỳ và Trung Quốc và các quan chức của hai chính phủ “sẽ tham
gia vào các cuộc thảo luận và đàm phán về các vấn đề khác mà đôi bên cùng quan
tâm”.
Cuộc gọi điện thoại xảy ra sau khi ông Trump gửi cho ông Tập
bức thư trong tuần này.
Trước lúc nhậm chức, ông Trump đã đưa ra một lập trường rõ
ràng là hiếu chiến hơn so với người tiền nhiệm của ông, đối với Trung Quốc. Đầu
tháng 12, ông Trump đã trả lời cuộc gọi điện thoại của bà Thái Anh Văn, Tổng thống
Đài Loan, đó là lần liên lạc đầu tiên của hai nhân vật cấp cao kể từ năm 1979.
Ông cũng đã lên Twitter để bắn ra những tweets quan trọng về
sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông và đổ lỗi cho Bắc Kinh thất bại trong
việc ngăn chặn Bắc Hàn gia tăng quân sự.
Cuộc điện thoại của ông Trump với bà Thái Anh Văn hồi tháng
12 đã thúc đẩy sự phấn khởi và lo âu ở Đài Loan, đã từ lâu đã không an tâm về
tương lai chính trị của mình. Trong khi cuộc gọi đánh dấu một bước đột phá, nó
cũng gây lo ngại về thương mại hoặc những sự trả thù khác từ Bắc Kinh. Những
người khác lo lắng, Trump có thể từ bỏ lợi ích của hòn đảo theo sau các dấu hiệu
nhượng bộ từ Bắc Kinh.
Bắc Kinh đã nhấn mạnh rằng, vấn đề Đài Loan vẫn là “phần
quan trọng và nhạy cảm nhất trong mối quan hệ Trung – Mỹ”.
Thỏa thuận của Washington phải ngưng công nhận ngoại giao với
chính phủ ở Đài Loan mà Bắc Kinh xem là một tỉnh ly khai, là một điều kiện tiên
quyết cho việc tái thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc vào
năm 1979.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét