EPA
Nga lên án quyết định rút khỏi hiệp định hạt nhân đã ký với Nga hồi 1987 là một "bước đi rất nguy hiểm".
Hôm thứ Bảy, Tổng thống Trump nói ông có ý định "chấm dứt" Hiệp định Vũ khí Tên lửa Hạt nhân Tầm trung (INF) được ký từ hơn ba thập niên trước. Ông nói Nga đã "vi phạm hiệp định trong nhiều năm". Hiệp định này cấm triển khai và thử toàn bộ các loại tên lửa tầm trung phóng từ trên mặt đất, với tầm bắn từ 500 đến 5.500km.
Trong năm thập niên qua, Hoa Kỳ và Nga đã ký một loạt các thỏa thuận chung nhằm hạn chế và giảm bớt các khu vũ khí hạt nhân lớn của mình.
Việc từ bỏ INF - vốn do Tổng thống Ronald Reagan và nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev đàm phán hồi 1987 - là bước thụt lùi lớn trong vấn đề kiểm soát vũ khí, các nhà phân tích nói.
Hiệp định này được ký vào lúc gần kết thúc Chiến tranh Lạnh, là giai đoạn từ 1945 đến 1989, đánh dấu mức độ căng thẳng quốc tế và thế giới luôn bị đe dọa bởi cuộc xung đột hạt nhân.
Phản ứng của Nga
Phát biểu với Interfax hôm Chủ Nhật, 21/10, ông Gorbachev mô tả quyết định của ông Trump là một "sai lầm" và cảnh báo nó sẽ làm xói mòn các nỗ lực giải giáp vũ khí.
Thế còn Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov thì nói: "Đây sẽ là một bước đi rất nguy hiểm mà tôi tin là sẽ không chỉ được cộng đồng quốc tế nhận thấy mà nó sẽ còn dẫn đến những lời lên án nghiêm khắc."
GETTY IMAGES
Hiệp định có vai trò "quan trọng cho an ninh quốc tế và an ninh trong vấn đề vũ khí hạt nhân, để duy trì ổn định chiến lược," ông nói với hãng thông tấn nhà nước Tass.
Ông Ryabkov nói Nga lên án các nỗ lực của Hoa Kỳ trong việc đòi những sự nhân nhượng "thông qua biện pháp tống tiền".
Ông cũng nói với hãng thông tấn RIA Novosti rằng nếu Mỹ tiếp tục hành xử "khó coi và thô lỗ" và nuốt lời đối với các thỏa thuận quốc tế, thì "khi đó chúng tôi không có cách nào khác là phải có các biện pháp trả đũa, gồm cả biện pháp liên quan đến công nghệ quân sự".
"Nhưng chúng tôi không muốn tiến tới bước đó," ông nói thêm.
AFPQuan điểm của Anh
Nước Anh tuyên bố hoàn toàn sát cánh bên Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Gavin Williamson nói sau khi ông Trump ra tuyên bố về việc sẽ Hoa Kỳ ra khỏi hiệp định đã ký với Nga.
Ông được báo The Guardian của Anh dẫn lời nói đã quy trách nhiệm cho Nga trong việc làm gây tổn hại tới hiệp định INF, và kêu gọi Điện Kremlin hãy "giữ trật tự nội bộ".
Ông Williamson hiện đang ở Mỹ, đúng vào lúc chiếc hàng không mẫu hạm của Hải quân Hoàng gia Anh HMS Elizabeth đang có chuyến thăm New York.
"Tất nhiên là chúng tôi muốn thấy hiệp định này tiếp tục được duy trì, nhưng điều đó đòi hỏi cam kết từ cả hai phía tham gia ký kết và vào lúc này thì quý vị [Nga] là bên đã phớt lờ nó," The Guardian trích dẫn lời Bộ trưởng Williamson.
Quan ngại Trung Quốc?
Có những yếu tố khác có thể tác động tới quyết định của Tổng thống Trump.
Đây là hiệp định song phương giữa Washington và Moscow. Trung Quốc không tham gia ký kết hiệp định, cho nên có thể phát triển các tên lửa tầm trung mà không bị hạn chế gì.
Tổng thống Trump nói: "Trừ phi là Nga đến chỗ chúng ta, Trung Quốc đến chỗ chúng ta, tất cả họ đều đến và nói, 'Hãy để chúng ta trở nên khôn ngoan, không ai trong chúng ta phát triển những thứ vũ khí đó,' thế nhưng nếu Nga đang phát triển, Trung Quốc đang phát triển còn chúng ta lại chịu bó buộc với cái thỏa thuận này, thì thật là không thể chấp nhận được. Cho nên chúng ta có một khoản tiền khủng để chi cho quân sự."
Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton được trông đợi sẽ nói với phía Nga về việc Mỹ rút khỏi hiệp định trong các cuộc thảo luận sẽ diễn ra trong tuần này.
----------
Tin liên quan:
TT Trump: Mỹ sẽ rút khỏi hiệp ước hạt nhân; Nga cảnh báo trả đũa
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói vì Nga đã có những vi phạm nên Washington sẽ rút khỏi hiệp ước thời Chiến tranh Lạnh mà đã loại bỏ một hạng mục vũ khí hạt nhân. Sau khi tuyên bố này được đưa ra, Moscow cảnh báo sẽ có các biện pháp trả đũa.
Hiệp ước Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF), do Tổng thống Mỹ Ronald Reagan và lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachov đàm phán năm 1987, yêu cầu loại bỏ các tên lửa hạt nhân và thông thường thuộc tầm ngắn và tầm trung của cả hai quốc gia.
"Tiếc thay, Nga đã không tôn trọng thỏa thuận này vì vậy chúng ta sẽ chấm dứt thỏa thuận và chúng ta sẽ rút ra", ông Trump nói với các phóng viên hôm 20/10 sau một cuộc mít tinh ở Nevada.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết hôm 21/10 rằng việc Mỹ đơn phương rút khỏi sẽ "rất nguy hiểm" và dẫn đến việc trả đũa "quân sự-kỹ thuật".
Các nhà chức trách Mỹ tin rằng Moscow đang phát triển và đã triển khai một hệ thống phóng từ mặt đất, vi phạm hiệp ước INF và có thể cho phép Nga khởi động một cuộc tấn công hạt nhân vào châu Âu chỉ cần một khoảng thời gian ngắn. Nga đã liên tục phủ nhận về bất kỳ vi phạm nào như vậy.
Ông Trump cho biết Hoa Kỳ sẽ phát triển vũ khí trừ khi Nga và Trung Quốc đồng ý ngừng phát triển.
Trung Quốc không phải là một bên tham gia hiệp ước và đã đầu tư mạnh vào các tên lửa thông thường, trong khi INF đã cấm Mỹ sở hữu tên lửa đạn đạo phóng từ mặt đất hoặc tên lửa hành trình có tầm bắn trong khoảng 500 đến 5.500 km.
Cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump là ông John Bolton sẽ thăm Mátxcơva vào tuần tới.
Ông Ryabkov được hãng tin RIA thuộc sự kiểm soát của nhà nước dẫn lời nói rằng nếu Hoa Kỳ rút lui, Nga sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc trả đũa, bao gồm cả các biện pháp có “tính chất kỹ thuật-quân sự”, nhưng không nói cụ thể những biện pháp đó là gì.
"Nhưng chúng tôi mong rằng mọi chuyện không đi xa đến mức đó", RIA trích lời ông cho biết.
Hãng tin TASS trích lời ông nói rằng việc rút ra “sẽ là một bước rất nguy hiểm”, và chính Washington mới là bên không tuân thủ hiệp ước, chứ không phải Moscow.
Ông cho biết chính quyền của ông Trump đã sử dụng hiệp ước này để tìm cách ép buộc điện Kremlin, khiến an ninh toàn cầu gặp rủi ro. “... Tất nhiên, chúng tôi sẽ không chấp nhận các trò ra tối hậu thư hay gây sức ép”, theo lời phát biểu của ông được Interfax trích dẫn.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Gavin Williamson được Financial Times dẫn lời cho hay London "kiên quyết" hậu thuẫn Washington về vấn đề này, và rằng điện Kremlin đã nhạo báng hiệp ước.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét