Một “sự cố” thuộc loài ruồi bu xẩy ra ở Hà Nội tối thứ bẩy ngày
11.11.2017 cho thấy trình độ dân trí của người Việt Nam trong nước dường
như vẫn dậm chân ở thập niên 40, hoặc tệ hại hơn dưới thời cộng sản hay
phong kiến xa xưa, khi mà người dân không được quyền phê phán các lãnh
đạo quốc gia, cho dù họ là kẻ tham nhũng, độc tài, gian ác. vô nhân
tính…Đó là “sự cố” ca sĩ Mai Khôi cầm một biểu ngữ có nội dung Đái Vào
Mặt Trump (Piss Peace on you Trump) đưa cao lên khi đoàn xe chở tổng thống Mỹ Donald Trump chạy qua trên đường phố.
Mai Khôi giương cao biểu ngữ phản đối Trump đêm 11/11/2017 ở Hà Nội. Nguồn: AFP/Getty Images
Ở các nước tự do, dân chủ Âu, Mỹ thì đây là chuyện bình thường, chẳng ai phản đối, ngăn cản, kể cả cảnh sát. Nếu Mai Khôi làm chuyện này ở Mỹ, sẽ chẳng có hậu quả nào xảy ra cho cô và người chồng Úc Benjamin Swanston. Tại sao?
Luật pháp phân biệt rõ ràng giữa người của công chúng (Public Figure)
và người dân thường (Private Person). Để phản đối, chỉ trích, phê bình
những nhân vật cộng đồng (Public figure), quyền tự do diễn đạt ý kiến
rất bao quát và không có giới hạn, đó có thể là những biểu ngữ, những
diễn tả bằng tranh ảnh hí họa, những lời nói được sáng tạo giễu cợt, gắn
vào miệng các nguyên thủ quốc gia như thủ tướng, tổng thống…, ngay cả
Đức Giáo Hoàng cũng không có ngoại lệ.
Hành động của ca sĩ Mai Khôi không hề vi phạm pháp luật ở Âu Mỹ, ngay
tại ở Việt Nam cũng thế. Cho đến giờ phút này, theo như người viết được
biết, chưa có luật lệ, điều khoản, quy định nào trong bộ luật dân sự
quy định việc cấm chế nhạo, bỡn cợt nguyên thủ, lãnh đạo đất nước hoặc
các nguyên thủ khác trên thế giới bằng lời nói, ca từ, biểu ngữ hay hình
ảnh biếm họa…
Việc công an, nhân viên bảo vệ tòa nhà nơi hai vợ chồng Mai Khôi thuê
một căn hộ, đến cưỡng bức họ phải dọn ra ngay tức khắc trong đêm chỉ là
thứ luật lệ quái gỡ, tùy tiện của những kẻ thừa hành ngu dốt, mong
chứng tỏ được sự năng nổ, trung thành trong việc biểu lộ uy quyền của
giới lãnh đạo: Luật là tao!
Ở Đức, Pháp, Mỹ, Hòa Lan…, nói chung là các nước Âu-Mỹ, hàng năm có
những lễ hội Carnival (Fasching) rất lớn. Trong các lễ hội này thường có
rất nhiều xe hoa được tạo dựng hình ảnh các lãnh đạo quốc gia trong
những vị thế diễn đạt rất ư là…vô văn hóa, nhưng đồng thời cũng rất ý
nhị, khôi hài và hoàn toàn không hề gây phản cảm cho hầu hết khán giả,
những người hiểu được thế nào là quyền tư do ngôn luận.
Tờ Express online của Đức ngày 28.02.2017 có đăng một bài báo với tựa
đề Trump als Vergewaltiger “Gar nicht witzig” – Kritik an Düsseldorfer
Karnevalswagen – Nghĩa là: Trump – Kẻ hiếp dâm “Hoàn toàn diễu dở” – Chỉ trích xe hoa của thành phố Düsseldorf.
Trên một chiếc xe thứ hai, một bức tượng Nữ Thần Tự Do, khác với
khuôn mặt hân hoan chiến thắng, tay trái cầm cái đầu của ông Trump bị
chặt ngang cổ, tay phải cầm bản Hiến Pháp (Verfassung), trên ngực là
dòng chữ America First.
Lẽ tất nhiên cũng có những nhà báo, nhà phê bình chỉ trích các hình
tượng này nhưng họ cũng chỉ có quyền chê trách, phê phán mà không thể
làm gì khác hơn được, bởi chỉ trích, phê bình cũng là quyền tự do ngôn
luận và không ai có thể ngăn cấm hoặc trừng phạt, nếu sự diễn đạt, hình
thức biểu lộ sự bất mãn, không làm phương hại đến an ninh, trật tự xã
hội.
Tuy chỉ trích, phê phán nặng nề nhưng các nhà phê bình chỉ có thể
viện dẫn lý do như dễ gây hiểu lầm, gây ấn tượng xấu, ảnh hưởng không
hay trong chuyện giáo dục giới trẻ…
Tờ báo, đồng thời cũng làm một cuộc thăm dò ý kiến bạn đọc về chuyện
này, cho kết quả: 16.856 độc giả đã tham gia bày tỏ ý kiến, 66% cho rằng
rất ấn tượng, đạt được mục đích, 28% thấy phản cảm, 6% không có bình
luận.
Tất nhiên sự việc chỉ dừng lại ở đó. Cả hai chính phủ, Đức cũng như
Mỹ hoàn toàn không có bình luận hay phản ứng gì về chuyện này. Quyền tự
do ngôn luận, bày tỏ ý kiến môt cách ôn hòa được tôn trọng tuyệt đối.
Trở lại chuyện Mai Khôi. Cũng may là cô cầm biểu ngữ phỉ báng tổng
thống Trump, nên chỉ bị bắt giữ vài tiếng đồng hồ và hai vợ chồng bị
cưỡng bức rời khỏi nơi cư trú. Nếu thay thế chữ Trump bằng Tập, có lẽ ít
nhất cô sẽ bị kết án vài năm tù cải tạo về tội sỉ nhục lãnh đạo nước
bạn hoặc may mắn – nếu đã có quốc tịch Úc – chí ít, cô cùng chồng sẽ bị
trục xuất khỏi Việt Nam trong thời gian ngắn nhất.
Tuy nhiên, điều đáng buồn là, còn quá nhiều người nhân danh đấu tranh
cho dân chủ, nhân quyền, tự do ngôn luận lại đánh mất giá trị của mục
đích mà mình đang nhắm tới, với những lập luận hời hợt, áp đặt, cổ hủ,
giả dối và đầy thiên kiến.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét