Tám triệu dân Sài Gòn sẽ bị đầu độc?

G.Đ/Người Việt

 Một trong những ống gang dẻo do Trung Quốc sản xuất được lắp vào hệ thống dẫn nước cấp cho dân chúng Sài Gòn. (Hình: Báo Tuổi Trẻ) 

Dân chúng Sài Gòn đang hoang mang trước nguy cơ bị đầu độc vì công ty cấp nước của thành phố này (SAWACO) sử dụng ống dẫn nước bằng gang dẻo do Trung Quốc sản xuất.

Cuối tuần trước, tờ Pháp Luật TP.HCM cho biết, chính quyền thành phố Sài Gòn đã yêu cầu ba sở (Khoa Học-Công Nghệ, Giao Thông-Vận Tải, Y Tế) phối hợp để kiểm tra xem hệ thống ống dẫn nước có an toàn cho sức khỏe cộng đồng hay không.

Yêu cầu này phát xuất từ tố giác của ông Trương Văn Hải hồi Tháng Sáu năm ngoái. Lúc đó, ông Hải, một người từng làm việc tại SAWACO, nhấn mạnh, trong kế hoạch phát triển 260 cây số ống dẫn nước cấp 1, 2 và 1,000 cây số ống dẫn nước cấp 3, SAWACO đã quyết định dùng ống gang dẻo do Trung Quốc sản xuất.

Theo ông, nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng từ lựa chọn này rất lớn vì Trung Quốc sử dụng phế phẩm của quân đội Trung Quốc (vật liệu phân hủy sinh học, vũ khí, bom mìn hết hạn sử dụng) để đúc ống gang dẻo.

Ông còn dẫn một cảnh báo của ông Đoàn Đình Phương, viện phó Viện Khoa Học Vật Liệu, để nhắc nhở, lòng ống gang dẻo thường được phủ bằng một lớp vữa xi măng hoặc một lớp epoxy từ 5 mm đến 9 mm (tùy kích thước ống). Nếu nguyên liệu và kỹ thuật phủ không đạt các yêu cầu vốn hết sức nghiêm ngặt, nước sẽ bị nhiễm độc và người dùng nước lãnh đủ.

Cảnh báo của ông Phương được đưa ra hồi Tháng Tư, 2016, sau khi công ty cấp nước của tập đoàn Vinaconex là Viwasupco loan báo đã chọn ống gang dẻo do Xinsing – một công ty của quân đội Trung Quốc – làm nhà cung cấp ống dẫn nước từ sông Đà về Hà Nội. Sau cảnh báo này, chính quyền thành phố Hà Nội đã đề nghị chính phủ Việt Nam chỉ đạo Vinaconex dừng hợp đồng với Xinsing để nghiên cứu lại. Tháng Mười Một, 2016, Vinaconex loan báo đã hủy hợp đồng đặt mua ống dẫn nước của Xinsing.

Trả lời tờ Tuổi Trẻ về việc sử dụng ống gang dẻo do Trung Quốc sản xuất, ông Hồ Văn Lâm, tổng giám đốc SAWACO, cho biết từ năm 2000 đến nay, SAWACO đã mua 470,000 mét ống gang dẻo để cải tạo và phát triển hệ thống ống dẫn nước ở Sài Gòn. Trong số này có 53% ống dẫn nước do một số công ty của Trung Quốc như Xinsing, Sun… sản xuất.

Ông giải thích, việc mua sắm vật tư cho lĩnh vực cấp nước phải tổ chức đấu thầu và vì giá sản phẩm của Trung Quốc thường rẻ hơn giá của các nhà thầu khác từ 10% đến 30% nên các công ty Trung Quốc thường thắng thầu.

Ông cũng trấn an là khi nhận sản phẩm, SAWCO đã thuê Trung Tâm Kỹ Thuật Tiêu Chuẩn-Đo Lường-Chất Lượng 3 kiểm định lại phẩm chất trước khi lắp đặt nên các ống đã dùng đều “bảo đảm về chất lượng theo quy định.”

Một đại diện của Trung Tâm Y Tế Dự Phòng ở Sài Gòn, nơi đảm nhận trách nhiệm giám sát nguồn nước, nói với tờ Tuổi Trẻ rằng, thỉnh thoảng, lượng clor và độ đục trong nước sinh hoạt cấp cho dân chúng Sài Gòn có thay đổi nhưng chưa bao giờ tìm thấy kim loại nặng trong nước.

Cần lưu ý là thời gian sử dụng của các ống gang dẻo trong cấp nước khoảng 100 năm.

Cũng theo tờ Tuổi Trẻ, ngoài SAWCO, Saigon Water – một công ty đang cấp nước cho dân chúng khu vực Củ Chi – cũng đang sử dụng ống gang dẻo do Xinsing sản xuất. Saigon Water khẳng định, nước dẫn qua hệ thống ống do Trung Quốc sản xuất “đạt chất lượng theo quy định.”

Ông Nguyễn Lý Trọng, một kỹ sư, thành viên của Hội Khoa Học-Kỹ Thuật Xây Dựng Sài Gòn, nhận định trong thực tế, ống cấp nước, ống dẫn nước của Trung Quốc giảm phẩm chất sau khi sử dụng một thời gian, dẫn đến các “sự cố” nên làm nhiều người nghi ngại, thành ra nên sử dụng một đơn vị độc lập, kiểm tra lại phẩm chất.

Câu chuyện về ống dẫn nước của Trung Quốc và sức khỏe cộng đồng ở Việt Nam chắc chắn sẽ còn rất dài. Người ta tin rằng, không chỉ Hà Nôi, Sài Gòn mà công ty cấp nước của các tỉnh, thành phố khác cũng dùng ống cấp nước do Trung Quốc sản xuất.