SỰ VIỆC
Sau khi đại diện gần 3.000 người
gửi Đơn tố giác tội phạm và yêu cầu khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can đối
với Phan Sơn Hùng và đồng bọn vào ngày 5/5/2017, tôi nhận được các công văn trả
lời của Tòa án nhân dân TPHCM (Phiếu chuyển số 667/TATP-VP ngày 18/5/2017), Viện
kiểm sát nhân dân quận 2 (Giấy báo tin số 112/GBT-VKS ngày 22/5/2017), Cơ quan
cảnh sát điều tra Công an TPHCM (Công văn số 3135/TB-CQCSĐT-PC44 ngày
29/5/2017) và Cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận 2 (Thông báo số
194/TB-CQCSĐT-TTXH ngày 24/5/2017). Chỉ Viện kiểm sát nhân dân TPHCM và Tòa án
nhân dân quận 2 không hồi đáp chúng tôi.
Do sơ suất không kiểm tra hộp thư
thường xuyên, nên mãi đến hôm nay tôi mới nhìn thấy các công văn nêu trên. Xin
thành thật xin lỗi các bạn đã cùng tôi lập và ký tên ủng hộ Đơn tố giác Phan
Sơn Hùng và đồng bọn về sự bất cẩn và chậm trễ này. Tôi cũng xin cám ơn quý cơ
quan nhà nước hữu quan đã hồi đáp nhanh chóng Đơn tố giác của chúng tôi một
cách nghiêm túc và hợp lệ.
Do không thuộc phạm vi trách nhiệm
trực tiếp của mình, nên ba cơ quan đầu tiên đều thông báo đã chuyển yêu cầu của
chúng tôi cho Cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận 2 để cơ quan này giải quyết
theo thẩm quyền. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là trong Thông báo số
194/TB-CQCSĐT-TTXH ngày 24/5/2017 (sau đây gọi tắt là “Thông báo 194”), Cơ quan
cảnh sát điều tra thuộc Công an quận 2 (sau đây gọi tắt là “CQCSĐT quận 2”) cho
biết không “thụ lý” đơn của chúng tôi như sau:
“Cơ quan cảnh sát điều tra thuộc
Công an quận 2 nhận thấy đơn không đủ điều kiện và không được thụ lý giải quyết
vì:
- Cơ quan cảnh sát điều tra Công
an quận 2 đã thụ lý tố giác về tội phạm của chị Lê Mỹ Hạnh với cùng nội dung.
- Do ông (tức Lê Công Định) không
phải là người trực tiếp chứng kiến sự việc và tài liệu gửi kèm không rõ nguồn gốc
hợp pháp.”
PHÂN TÍCH
Tạm thời chưa bàn đến hai căn cứ
từ chối thụ lý giải quyết của CQCSĐT quận 2, tôi muốn trước tiên phân tích khía
cạnh pháp lý và thực tế của Thông báo 194 để giúp mọi người vén bức màn bí ẩn của
câu chuyện vì sao cho đến nay CQCSĐT quận 2 vẫn chưa khởi tố vụ án hình sự và
khởi tố bị can đối với Phan Sơn Hùng và đồng bọn mặc dù đã gần 2 tháng sau khi
bọn côn đồ này hành hung nghiêm trọng chị Lê Mỹ Hạnh và các bạn, bất kể Hùng đã
tung lên mạng xã hội clip video công nhận hành vi của mình.
1) CÔNG AN QUẬN 2 DỰA VÀO CƠ SỞ
PHÁP LÝ NÀO GIẢI QUYẾT ĐƠN TỐ GIÁC TỘI PHẠM?
Thông báo 194 mang tựa đề như
sau: “Thông báo về việc không thụ lý giải quyết tố cáo”. Ngoài ra, CQCSĐT quận
2 cũng viện dẫn các văn bản quy phạm pháp luật dưới đây làm cơ sở pháp lý để trả
lời Đơn tố giác của chúng tôi:
a) Luật tố cáo số 03/2011/QH13 do
Quốc hội thông qua ngày 11/11/2011 (sau đây gọi là “Luật tố cáo”);
b) Nghị định số 91/2013/NĐ-CP do
Chính phủ ban hành ngày 12/8/2013 (sau đây gọi là “Nghị định 91”); và
c) Thông tư số 10/2014/TT-BCA do
Bộ Công an ban hành ngày 4/3/2014 (sau đây gọi là “Thông tư 10”).
Cả ba văn bản quy phạm pháp luật
nêu trên đều quy định thủ tục “tố cáo” tội phạm, chứ không phải và không liên
quan đến thủ tục “tố giác” tội phạm, vốn được quy định bởi các văn bản quy phạm
pháp luật khác. Cần lưu ý, hai chữ “tố cáo” này rất quan trọng về phương diện
pháp lý mà tôi sẽ phân tích dưới đây.
2) QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ TỐ GIÁC
TỘI PHẠM VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG AN QUẬN 2
Tố giác tội phạm là quyền và
nghĩa vụ của công dân, được thực hiện theo một trình tự khác với tố cáo tội phạm
và tuân theo pháp luật về tố tụng hình sự.
Thật vậy, chính Khoản 2 Điều 3 của
Luật tố cáo cũng phân biệt “tố cáo” với “tố giác” như sau: “Việc tố giác và tin
báo về tội phạm được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự”.
Điều 103 của Bộ luật Tố tụng Hình
sự 2003 quy định về nhiệm vụ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến
nghị khởi tố như sau:
“1. Cơ quan điều tra, Viện kiểm
sát có trách nhiệm tiếp nhận đầy đủ mọi tố giác, tin báo về tội phạm do cá
nhân, cơ quan, tổ chức và kiến nghị khởi tố do cơ quan nhà nước chuyển đến. […]
2. Trong thời hạn hai mươi ngày,
kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, Cơ quan
điều tra trong phạm vi trách nhiệm của mình phải kiểm tra, xác minh nguồn tin
và quyết định việc khởi tố hoặc quyết định không khởi tố vụ án hình sự. […]”
Như vậy, khi tiếp nhận thông tin
tố giác tội phạm, cơ quan điều tra trước tiên có trách nhiệm điều tra và xác
minh sự việc, sau đó đưa ra một trong hai quyết định, hoặc khởi tố vụ án hình sự,
hoặc không khởi tố vụ án hình sự. Điều 103 hoàn toàn không đề cập đến quyết định
nào gọi là “thụ lý” hay “không thụ lý”, như Thông báo 194 nêu ra.
Ngoài ra, việc giải quyết đơn tố
giác còn được quy định cụ thể hơn tại Thông tư liên tịch số
06/2013/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN-PTNT-VKSNDTC ngày 2/8/2013, trong đó Khoản 1 Điều
4 nêu rõ nguyên tắc tiếp nhận giải quyết tố giác tội phạm như sau: “[…] Không
được vì bất cứ lý do gì mà từ chối việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo
về tội phạm và kiến nghị khởi tố.”
Với nghĩa vụ luật định đó, CQCSĐT
quận 2 lẽ ra không được quyền từ chối tiếp nhận và giải quyết Đơn tố giác của
chúng tôi về hành vi phạm tội của Phan Sơn Hùng và đồng bọn, nhưng vì sao
CQCSĐT quận 2 lại cố tình tuyên bố “không thụ lý” Đơn tố giác của chúng tôi?
3) LÝ DO NÀO CÔNG AN QUẬN 2 ÁP DỤNG
QUY ĐỊNH VỀ TỐ CÁO, MÀ KHÔNG PHẢI TỐ GIÁC?
Phạm vi điều chỉnh của Luật tố
cáo, mà Thông báo 194 viện dẫn, được quy định tại Điều 1 của luật này như sau:
“Luật này quy định về tố cáo và giải quyết tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp
luật của cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ
[…].”
Phạm vi điều chỉnh của Nghị định
91, mà Thông báo 194 viện dẫn, được quy định tại Điều 1 của nghị định này như
sau: “Nghị định này quy định về tố cáo và giải quyết tố cáo đối với hành vi vi
phạm pháp luật của cán bộ, chiến sỹ Công an trong việc thực hiện nhiệm vụ, công
vụ […].”
Phạm vi điều chỉnh của Thông tư
10, mà Thông báo 194 viện dẫn, được quy định tại Điều 1 của thông tư này như
sau: “Thông tư này quy định việc tiếp nhận, phân loại, xử lý thông tin tố cáo;
giải quyết tố cáo và quản lý công tác giải quyết tố cáo trong Công an nhân dân.
[…]”
Không phải ngẫu nhiên trong Thông
báo 194, CQCSĐT quận 2 viện dẫn cả Luật tố cáo, Nghị định 91 và Thông tư 10, vốn
chỉ dành áp dụng cho thủ tục giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của
cán bộ, công chức, viên chức, mà cụ thể là cán bộ, chiến sỹ Công an, trong việc
thực hiện nhiệm vụ, công vụ. Phải chăng CQCSĐT quận 2 viện dẫn sai luật khi giải
quyết Đơn tố giác của chúng tôi?
Chắc chắn là KHÔNG, bởi vì hơn ai
hết CQCSĐT quận 2 biết rõ xuất thân và lai lịch của Phan Sơn Hùng. Nếu Phan Sơn
Hùng chỉ là một tay côn đồ xã hội đen đơn thuần như bao công dân bình thường,
thì luật áp dụng phải liên quan đến TỐ GIÁC tội phạm như đã nêu trên, nhưng vì
Phan Sơn Hùng là chiến sỹ Công an và hành động đánh chị Lê Mỹ Hạnh cùng các bạn
tại nhà riêng được thực hiện trong khi hắn thực thi nhiệm vụ/công vụ, nên luật
áp dụng phải liên quan đến TỐ CÁO tội phạm.
Thêm vào đó, chính vì áp dụng quy
định về tố cáo tội phạm, nên CQCSĐT quận 2 mới có cơ sở viện dẫn Điều 20 của Luật
tố cáo nhằm mục đích không thụ lý Đơn tố giác của chúng tôi với hai lý do nêu
trong Thông báo 194, mà tôi đã ghi lại ở phần trên. Bởi nếu viện dẫn quy định về
tố giác tội phạm, CQCSĐT quận 2 hoàn toàn không có quyền từ chối tiếp nhận và
giải quyết tố giác của chúng tôi về hành vi phạm tội của Phan Sơn Hùng và đồng
bọn.
KẾT LUẬN
Nói tóm lại, từ những phân tích
nêu trên, chúng ta có thể thấy rõ rằng Thông báo 194 mặc nhiên thừa nhận Phan
Sơn Hùng là chiến sỹ Công an và vụ hành hung chị Lê Mỹ Hạnh cùng các bạn tại
nhà riêng chính là hành động được thực hiện trong khi thực thi nhiệm vụ/công vụ.
Đó là lý do vì sao đã gần 2 tháng
sau khi vụ án xảy ra, Công an quận 2 vẫn dứt khoát không khởi tố vụ án và dung
túng Phan Sơn Hùng tiếp tục thách thức dư luận xã hội, bất kể hành vi vi phạm
pháp luật hiển nhiên của hắn và đồng bọn.
Dù sao, tôi cũng xin cám ơn Công
an quận 2 vì lần đầu tiên một cơ quan công quyền bằng giấy trắng mực đen công
khai thừa nhận côn đồ xã hội đen cũng chính là chiến sỹ Công an và ngược lại, một
cách ý nhị như thế.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét