Khi Thủ Phạm “Diệt Chủng Báo Chí” Được Khen Thưởng

Lĩnh Nam

Trương Mạnh Sơn nhận bằng khen từ Bộ trưởng Trương Minh Tuấn.

Cựu Đại sứ CHXHCNVN tại CH Czech Trương Mạnh Sơn được đích danh Bộ Trưởng TT &TT Trương Minh Tuấn tặng bằng khen và kỷ niệm chương ngày 23/6 tại trụ sở của Bộ biểu dương thành tích: "Vì sự nghiệp thông tin và truyền thông" cho cựu Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại CH Séc Trương Mạnh Sơn, nhiệm kỳ 2013 - 2017.”

Sự việc này khiến không ít người Việt hiện đang làm báo và kể cả những người không làm báo phải thốt lên: lâu rồi mới được xem hài kịch. Người thâm trầm hơn thì nói: ngài Bộ Trưởng Trương Minh Tuấn trao vương miện hoa hậu cho… Thị Nở và khen bài thơ dân gian “Con Cóc” là tuyệt phẩm trong kho tàng văn học Việt Nam. Bài viết dưới đây xin được đi vào một vài sự kiện một nét chấm phá về cựu Đại Sứ Trương Mạnh Sơn trong nhiệm kỳ của ông tại CH Czech.

Vốn là người có gốc gác làm công tác Đảng không phải là dân ngoại giao chuyên nghiệp, tư duy giáo điều đã trở thành một tế bào không thế thiếu trong máu của ông. Trước khi sang CH Czech đảm nhiệm vai trò sứ giả, ông đã tuyên bố: tôi sang sẽ “chấn chỉnh” báo chí cho đúng luồng!? Không rõ “luồng” ở đây là luồng nào? Và cũng không rõ, ông có biết báo chí bên này là báo chí tư nhân trong một quốc gia tôn trọng quyền tự do báo chí? Não trạng tuyên giáo từ những thập niên 60 sống dai trong ông, sống ngoan cố trong ông mà ông không ý thức được ông đang tồn tại trong một thế giới phẳng với thông tin đa chiều. Dưới lăng kính “Ếch Nằm Đáy Giếng” nên góc nhìn của ông chỉ bằng cái vung mà không ý thức được trời xanh là vô cùng.

Việc đầu tiên khi ông sang là cắt toàn bộ kinh phí mua báo năm (kể cả tờ chính thống An Ninh Thế Giới). Chắc ông nghĩ cứ đánh vào kinh tế là báo chí Việt Ngữ tại CH Czech sẽ “anh dũng hy sinh”. Sai ngay từ nước cờ đầu bởi lẽ, những người làm báo đâu có cần số tiền còi mua báo năm của Đại Sứ Quán. Hơn thế nữa, ngoài báo giấy chúng tôi còn có báo mạng với lượng truy cập không hề nhỏ. Ông sử dụng đại diện Việt Nam Thông Tấn Xã, Đài Tiếng Nói Việt Nam và một số trang báo “bảo hoàng hơn vua” để tụng ca ông trong một bản hợp xướng mà người điều khiển mù nhạc và các nhạc công sử dụng nhạc cụ quá kém. Việt Nam TTX – Đài Tiếng Nói Việt Nam với một giàn nhân viên tiêu tốn tiền thuế của nhân dân không nắm bắt được những sự kiện của quốc gia sở tại, không hiểu về luật pháp CH Czech…nó giống hệt câu chuyện “Thằng Mù Xem Voi” trong cổ tích.

Không muốn liệt kê “thành tích vì sự nghiệp thông tin & truyền thông” mà Bộ Trưởng phong cho ông. Chỉ muốn nhắc lại việc đối ngoại trên các kênh báo chí do ông chỉ đạo đã “im hơi lặng tiếng” trước sự kiện tác giả Ondrej Kossina đăng trên “Haló Noviny” cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng Cộng Sản Czech và Monrava (KSCM). Trong bài viết của mình tác giả hoàn toàn viết theo lập trường của nhà cầm quyền Bắc Kinh biến kẻ cướp thành nạn nhân, và nạn nhân thành kẻ đi xâm lược. Trước một bài báo “nặng tình đồng chí anh em” như vậy. Song ngài Đại Sứ “khả kính” và các “Vệ Tinh Truyền Thông” của ngài bỗng hóa câm và chỉ có các tờ báo giấy, báo mạng “ngoài luồng” lên tiếng phản đối. Có thể hiểu ngài được tặng bằng khen, kỷ niệm chương phải chăng là sự hóa câm này!? Đó là chưa tính tới việc khi ngài về công tác tại Việt Nam đã gọi điện sang yêu cầu các nhân viên dưới quyền mình bẳng mọi giá phải ngăn chặn của biểu tình của cộng đồng người Việt trước Sứ quán Trung Quốc tại Praha ngày 11 tháng 5 năm 2014!? Tất cả những bài “bào chữa” “lên tiếng” của Việt Nam Thông Tấn Xã thường trú ở CH Czech đều “bắn vuốt đuôi” và đi sau phản ứng nhanh nhạy của các trang thông tin trái chiều phi chính thống. Nhưng sau khi cuộc biểu tình thành công với số lượng người tham gia hơn 2 nghìn người, trong cuộc đón tiếp ông Trương Minh Tuấn (lúc đó mới là Thứ Trưởng). Ở cuộc gặp mặt ngài cho chiếu Video Clip cuộc biểu tình với ngầm ý đây là “thành tích” của Sứ quán, mà ngài là người đứng đầu. Tình yêu tổ quốc, căm thù quân xâm lược không phải là cái để kể công, điều thiêng liêng này ẩn trong máu mỗi người Việt Nam trong cũng như ngoài nước. Cái cách của ông Trương Mạnh Sơn khiến người ta nhớ nhân vật Lý Thông trong chuyện Thạch Sanh. Người có nhân cách, lòng tự trọng không bao giờ hành xử như thế. Hành động đó vừa khả ố, trơ trẽn, trâng tráo, gian manh, gần cống rãnh hơn văn minh không xứng tầm một sứ giả đại diện cho một quốc gia, không xứng đáng hậu duệ của những sứ giả như Giang Văn Minh, Lê Văn Thịnh, Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Trung Ngạn, Phùng Khắc Khoan, Nguyễn Công Nhuận… để lại tiếng thơm cho hậu thế.

Vẫn chưa hết và cũng không muốn dài dòng, những người quan tâm tới cộng đồng chưa quên âm mưu “đảo chính” mà ngài giật dây đưa kiến nghị lên chính phủ CH Czech để bãi chức Tiến Sĩ Phạm Hữu Uyển đại diện cho dân tộc thiểu số (những người Séc gốc Việt) để đưa người của mình vào. Hành động đó của ngài đã thất bại một cách nhục nhã vì sự thiếu hiểu biết cộng với thái độ can thiệp thô thiển công việc nội bộ của chính quyền sở tại. Cách ứng xử của cựu Đại Sứ Trương Mạnh Sơn phải thẳng thắn mà nói rằng: kém nhất, phản cảm nhất, tệ hại nhất trong các đời Đại Sứ. Và nếu có “Giải Mâm Xôi Vàng” (Golden Raspberry Awards hay Razzies) không thuộc về điện ảnh mà thuộc về ngoại giao thì cựu Đại Sứ Trương Mạnh Sơn xứng đáng với giải thưởng này.

“Thành Tích” vẻ vang như vậy mà ông Nguyễn Duy Nhiên Chủ Tịch Hội Người Việt Nam tại CH Czech còn “bốc thơm” là niềm tự hào cho cộng đồng người Việt!? Không rõ ông Nhiên đã tham khảo ý kiến của hơn 60 ngàn người Việt đang sinh sống tại CH Czech hay chưa? Tôi còn nhớ khi ông trúng cử (một cuộc bầu cử đã biết trước kết quả). Ông xuống bắt tay tôi nói: chúng mình vẫn là bạn nhé.

Một câu nói mà tôi phải kìm không thì nôn ra mất, vì nội hàm của nó là: tôi lên “chức cao” rồi đấy. Nhưng chúng mình vẫn là bạn. Xin lỗi, tôi chỉ quen biết ông thời vợ chồng ông bán quần áo ở Plzen chứ không phải bạn. Những người tôi gọi chữ bạn không có người như ông, hãnh tiến, háo danh, xu nịnh là cái mà tôi khinh bỉ nhất.

Để kết thúc bài viết này, tôi xin trích dẫn câu nói của mấy người bạn: có thể ông Trương Minh Tuấn cùng họ với ông Trương Mạnh Sơn nên mới khen thưởng theo kiểu “mẹ hát con khen”. Tôi thì nghĩ khác: chuyện này để cười cho vui. Có gì đâu mà phải ầm ĩ?