Nỗi cay đắng đầu năm của ‘nhóm cá mập EVN’ và Bộ Công thương

Minh Quân

                                 "Con cá mập EVN” !

 Sau chuỗi thời gian “lobby” không mệt mỏi và đương nhiên được sự “bảo kê” không ngưng nghỉ của cơ quan chủ quản là Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam - còn được biệt danh là “con cá mập EVN” - đã phải nhận một thất bại cay đắng. 

Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại cuộc họp về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân và khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân các năm 2016-2020.

Phó Thủ tướng yêu cầu giữ nguyên thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân tối thiểu 6 tháng, thay vì giảm xuống còn 3 tháng như đề xuất của Bộ Công Thương.

Trước đó, Bộ Công Thương cho rằng quy định tần suất tối thiểu giữa 2 lần điều chỉnh giá bán điện liên tiếp là 6 tháng không phản ánh kịp thời biến động của các các thông số đầu vào cơ bản trong năm, do đó, cơ quan này dự thảo quy định lại tần suất điều chỉnh tối thiểu giữa hai lần điều chỉnh là 3 tháng.

Về biên độ tăng giá điện, dự thảo này đề xuất, khi giá bán điện bình quân tính toán cao hơn so với giá bán điện bình quân hiện hành từ 3-5% và trong khung giá quy định, EVN được quyết định tăng; Trường hợp tăng 5-10%, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài Chính được quyết định và trên 10% phải trình Thủ tướng.

Rất đáng chú ý, đề xuất trên hầu như xuất hiện đồng thời và đồng pha với một dự thảo của Bộ Tài Chính về tăng gấp đôi thuế bảo vệ môi trường để “đạt thành tích” bổ thuế 8.000 đồng mỗi lít xăng lên đầu người tiêu dùng, khiến xã hội lên tiếng kêu than và tố cáo thực chất ngân sách cùng bản chất chế độ.

Việt Nam vào thời hoàng kim của các nhóm lợi ích chính sách. Chiến dịch đầu tư ồ ạt vào chứng khoán, bất động sản, bảo hiểm vào thời hoàng kim của nền kinh tế những năm 2006 - 2008 rốt cuộc khiến Petrolimex lỗ 10.700 tỷ đồng, nhưng EVN còn mất hơn thế nhiều: 30.000 tỷ đồng.

Từ nhiều năm qua, EVN và Petrolimex được xem là “cặp song sinh” cùng có “mẹ” là Bộ Công Thương, cùng đồng nhịp đồng pha tăng giá bù lỗ lên đầu dân tình, bất chấp nền kinh tế Việt Nam đã suy thoái liên tục và hiện đã suy thoái đến năm thứ chín liên tiếp - đề dẫn quá ngọt ngào cho một cuộc khủng hoảng kinh tế có thể xảy ra trong không bao lâu nữa.

Được cơ quan chủ quản là Bộ Công Thương với bộ trưởng trước Trần Tuấn Anh là Vũ Huy Hoàng “bảo kê,” hồ sơ “tội ác” của EVN đã dày quá khổ, không chỉ bởi vì quá nhiều lần tăng giá điện vô tội vạ, vét sạch túi tiền vốn đã cạn kiệt của người dân, mà hành vi cực kỳ nhẫn tâm còn diễn ra vào mùa mưa bão cuối năm 2013: tập đoàn này hoàn toàn vô trách nhiệm khi để 15 nhà máy thủy điện đồng loạt xả lũ lên đầu người dân vùng rốn Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Đắc Lắc… gây ra cái chết cho hơn 50 mạng người. Tuy nhiên, toàn bộ vụ thảm sát này bị đẩy vào bóng tối, còn giới truyền thông bị cơ quan tuyên giáo bóp nghẹt, y hệt việc có lần Ban Tuyên Giáo Trung Ương áp dụng “tự do báo chí” đến mức thẳng tay cấm đoán các tờ báo nhà nước đề cập đến dự án thép Cà Ná của Tập Đoàn Hoa Sen.

Mùa mưa bão cuối năm 2016, giới lãnh đạo Bộ Công Thương lại nhẫn tâm bỏ qua vụ hồ thủy điện Hố Hô xả lũ đột ngột khiến hơn 20 dân nghèo Hương Khê, Hà Tĩnh biến thành oan hồn.

Cho đến gần đây, EVN vẫn nằm trong số những con nợ ngân hàng lớn nhất Việt Nam với ít nhất 454.000 tỷ đồng nợ vay. Vốn vay của EVN phần lớn là nợ vay được chính phủ bảo lãnh. Nếu không tăng giá điện, hẳn tập đoàn này sẽ không biết lấy gì để trả nợ.

Chỉ mới vào năm 2015, một quan chức cao cấp của ngành công thương tán thán rằng nếu không cho tăng giá điện, EVN sẽ có nguy cơ bị… phá sản.

Còn vào lần này, bằng việc bác bỏ cơ chế tăng ít nhất 20% giá điện hàng năm của EVN, ông Vương Đình Huệ đã ghi một điểm nhỏ cho dân sinh Việt Nam.

Nhưng không chỉ có thế, một xã hội bị tham nhũng tàn mạt và kinh tế đã lao vào năm thứ 9 suy thoái liên tiếp không cho phép EVN tăng giá điện một lần nào trong năm!