8858 - Tại sao Mỹ phải mất hơn 1 thập kỷ mới truy tố Huawei?

BBC  

Bản quyền hình ảnhAFP

Image captionMỹ mất hơn một thập kỷ điều tra mới truy tố Huawei

Mối liên hệ với Iran

Hoa Kỳ đã truy tố Huawei và bà Mạnh Vãn Chu với 23 bản cáo trạng, đồng thời gửi yêu cầu chính thức cho Canada về việc dẫn độ bà Mạnh ngày 29/1, nhưng cuộc điều tra về công ty này đã bắt đầu từ 2007.

Theo SCMP, thời điểm này, nhân viên FBI đã làm rõ các nghi vấn về hoạt động kinh doanh của Huawei tại Iran. Người bị điều tra, tên đã bị bôi đi trong cáo trạng, được FBI gọi là "Cá nhân -1" được xem là một trong những người sáng lập Huawei Technologies.

Theo bản cáo trạng đầu tiên, Huawei và bà Mạnh Vãn Chu bị buộc tội lừa dối các ngân hàng và chính phủ Hoa Kỳ về hoạt động kinh doanh của họ ở Iran.

Cáo buộc cho rằng trong giai đoạn 2009-2014, Huawei đã cố tình né tránh lệnh cấm vận của Mỹ với Iran bằng cách giao dịch thông qua công ty Skycom.

Cáo buộc cũng chỉ ra bà Mạnh và các giám đốc điều hành khác của Huawei - bao gồm "Cá nhân -1" - đã nhiều lần gọi Skycom là "đối tác địa phương."

Bản quyền hình ảnhREUTERS

Image captionMạnh Vãn Chu là con gái của người sáng lập Huawei, ông Nhậm Chính Phi

Tuy nhiên, các công tố viên cho biết Skycom thật chất do Huawei sở hữu thông qua một công ty con khác.

Trong suốt quá trình FBI điều tra, "Cá nhân -1" đã khai sai bản chất sự việc, nói rằng Huawei không tiến hành hoạt động nào vi phạm luật xuất khẩu của Hoa Kỳ.

Cuộc điều tra bắt đầu từ tháng 7/2007 cho thấy Hoa Kỳ đã nghi ngờ Huawei hoạt động bất hợp pháp ở Iran kể từ khi George W. Bush đang là Tổng thống.

5 năm sau, vào năm 2012, Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ công bố báo cáo cho rằng các nhà sản xuất thiết bị viễn thông Trung Quốc Huawei và ZTE Corp có nguy cơ đe dọa cho an ninh quốc gia Hoa Kỳ. Báo cáo cho rằng sản phẩm của 2 công ty này có thể được Trung Quốc sử dụng để đánh cắp dữ liệu, hoạt động gián điệp. Huawei đã nhiều lần phủ nhận các cáo buộc này.

Ăn cắp bí mật công nghệ của T-Mobile

Một con robot tên Tappy do T-Mobile phát triển được giữ an toàn trong phòng thí nghiệm ở Washington. Tappy có thể bắt chước cử động ngón tay của con người để kiểm tra độ bền điện thoại.

Công nghệ sử dụng cho Tappy là một bí mật được bảo vệ chặt chẽ, nhưng T-Mobile vẫn cho phép một số nhà sản xuất điện thoại tiếp cận Tappy trong phòng thí nghiệm.

Năm 2012, các kỹ sư tại Mỹ của Huawei đã tiếp cận với Tappy sau khi hai công ty ký kết thỏa thuận. Các công tố viên Hoa Kỳ hiện cáo buộc Huawei đã vi phạm thỏa thuận này.

Các bằng chứng chỉ ra rằng kỹ sư của Huawei đã nhận lệnh từ các giám đốc điều hành ở Trung Quốc để chụp ảnh ghi chú thông số kỹ thuật của Tappy.

Bản quyền hình ảnhREUTERS

Image captionHuawei hiện là hãng sản xuất điện thoại lớn thứ 2 thế giới, sau Samsung

Một kỹ sư của Huawei (cáo trạng gọi là AX) bị cáo buộc đã lấy cánh tay robot từ phòng thí nghiệm T-Mobile mà không được phép. Ban đầu, AX phủ nhận việc đánh cắp này nhưng "sau đó tuyên bố ông tìm thấy nó trong túi của mình".

Người này sau đó đã trả lại cánh tay nhưng trước đó đã gửi email hình ảnh và thông tin kỹ thuật cho các đồng nghiệp Trung Quốc.

Sau vụ việc, Huawei thông báo họ đã tiến hành điều tra nội bộ và tuyên bố các cá nhân liên quan "tự mình hành động".

Bất chấp nỗ lực tự tách mình khỏi vụ việc, các cáo trạng từ phía Mỹ cho biết phát hiện Huawei đã đưa ra "chương trình giải thưởng cho những nhân viên đánh cắp được thông tin bí mật từ các đối thủ cạnh tranh".

Nếu bị kết tội, Huawei đối mặt với án phạt 5 triệu đôla, hoặc ba lần giá trị của bí mật thương mại bị đánh cắp, tùy theo số tiền nào lớn hơn.

T-Mobile đã đưa Huawei ra tòa về việc này và đòi khoản bồi thường 500 triệu đôla, nhưng sau đó chấp nhận mức 4,8 triệu đôla vào năm 2017. Sự việc khi đó được xét xử như một án dân sự chứ không phải hình sự.

Trả lời BBC, T-Mobile BBC cho biết họ không có bình luận gì về các cáo trạng mới do Mỹ đưa ra.

Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGES

Image captionHuawei đang đối mặt với áp lực từ nhiều nơi trên thế giới bao gồm Mỹ, Úc, New Zealand

Chuyện gì sẽ xảy ra?

Một số chi tiết của cuộc điều tra vẫn được giữ kín, cáo trạng cũng chỉ được công bố một phần.

Theo luật pháp Hoa Kỳ, một thẩm phán sẽ được chỉ định cho từng cáo buộc, và các thẩm phán sẽ ra thời hạn cho các quy trình pháp lý tiếp theo.

Không có khung thời gian nhất định và tranh chấp có thể có thể mất nhiều năm để được đưa ra tòa. Các tranh chấp cũng có thể được giải quyết nhờ các thỏa thuận, không cần đến tòa án.

Ngay sau khi công bố các bản cáo trạng, Hoa Kỳ đã gửi cho Canada một yêu cầu chính thức để dẫn độ "công chúa" Huawei. Bộ Tư pháp Canada có tổng cộng 29 ngày để quyết định có mở một phiên điều trần dẫn độ hay không.

Bà Mạnh Vãn Chu vẫn phủ nhận tất cả những lời buộc tội chống lại mình.

Trong một tuyên bố gửi tới BBC, Huawei cũng phủ nhận mọi hành vi sai trái và nói rằng họ "thất vọng" vì các cáo buộc.

Huawei nói sau khi bà Mạnh bị bắt, họ đã cố gắng gặp Bộ Tư pháp Hoa Kỳ để bàn về cuộc điều tra nhưng yêu cầu này "bị từ chối mà không có lý do".

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đã cân nhắc về các bản cáo trạng. Bắc Kinh cáo buộc Hoa Kỳ sử dụng "quyền lực nhà nước để làm mất uy tín và đàn áp các công ty Trung Quốc trong nỗ lực bóp nghẹt các hoạt động hợp pháp của doanh nghiệp".