Tuần này, Venezuela trở thành một
trong những chủ đề được người Việt bàn tán rôm rả trên Internet. Sở dĩ công
chúng tham gia bình luận sôi nổi về Venezuela là vì hệ thống công quyền Việt
Nam từng tỏ ra hết sức tâm đắc với con đường mà Hugo Chavéz đã chọn và đó là lý
do khiến quốc gia Nam Mỹ này vỡ nợ. Tuy nhiên nếu chỉ nhìn Venezuela ở
góc độ đó thì dường như là chưa thấu đáo…
Standard & Poor – tổ chức
chuyên thu thập thông tin, xếp hạng về mức độ tín nhiệm nhận định Venezuela đã
vỡ nợ bởi chính phủ Venezuela liên tục bội ước, không thanh toán vốn và lãi cho
nhiều khoản vay đáo hạn. Standard & Poor ước đoán, tổng nợ mà Venezuela thiếu
thiên hạ khoảng 150 tỉ Mỹ kim.
Tại sao Venezuela – quốc gia dẫn
đầu thế giới về trữ lượng dầu mỏ và xuất cảng dầu lại có thể vỡ nợ?
Đó là “công” của Hugo Chávez –
người đặc biệt ái mộ Karl Marx, Vladimir Lenin và Mao Trạch Đông.
Năm 1999, sau khi trở thành tổng
thống của Venezuela, Chávez tìm mọi cách để chứng minh sự ưu việt của chủ nghĩa
xã hội, biến Venezuela trở thành quốc gia đi tiên phong trong việc phát triển
“chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21” ở Nam Mỹ. Chavez làm tổng thống của Venezuela suốt
14 năm cho đến khi tắt thở (2013).
Sau 14 năm dựa vào dầu thô, vay
mượn để đầu tư cho những dự án vô bổ, thiếu căn cơ, băm bổ lao theo quốc hữu
hóa, kinh tế Venezuela sụp đổ khi giá dầu trên thị trường thế giới liên tục sụt
giảm. Nợ nần (bao gồm cả vốn đã vay lẫn lãi) cao dần. Ba năm nay Venezuela luôn
luôn dẫn đầu thế giới về lạm phát, dân chúng Venezuela chết dần, chết mòn vì
thiếu thực phẩm, thuốc men. Riêng năm 2016, có 11.000 trẻ sơ sinh uổng mạng vì
thiếu thuốc và suy dinh dưỡng. Kết quả một cuộc khảo sát khác cho biết, ¾ người
lớn xác nhận trọng lượng của họ giảm 9 ký/năm. Cướp bóc xảy ra khắp nơi nhưng
Nicolás Maduro – người được Hugo Chávez chỉ định làm người kế nhiệm để tiếp tục
phát triển “chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21” tại Nam Mỹ - chỉ quan tâm tới việc đàn
áp đối lập để duy trì sự lãnh đạo “toàn diện, tuyệt đối” của mình.
***
Giữa bối cảnh chủ nghĩa cộng sản
bị nhân loạt gạt bỏ, chính quyền cộng sản ở Liên Xô, các quốc gia Đông Âu sụp đổ,
Hugo Chavéz trở thành cái phao cho chính quyền cộng sản ở Cuba, Trung Quốc, Bắc
Triều Tiên bám vào để biện bạch cho việc duy trì quyền lãnh đạo toàn diện, tuyệt
đối nhằm xây dựng cho bằng được chủ nghĩa xã hội…
Giờ, khi Venezuela đã rơi xuống vực,
nhiều người Việt dẫn lại những nhận định của giới lãnh đạo chính quyền cộng sản
Việt Nam về việc xây dựng “chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21” tại Venezuela (“Phong
trào cách mạng ở Venezuela giành thắng lợi tốt đẹp, cho thấy nó như một điểm
sáng, một niềm hy vọng cho phong trào cách mạng chủ nghĩa xã hội khắp thế giới,
mang lại cho những người cộng sản trên khắp thế giới một nguồn sinh khí mới”.
“Chủ nghĩa xã hội là chế độ xã hội tốt đẹp nhất dành cho loài người”. “Dù có
muôn vàn khó khăn nhưng chủ nghĩa xã hội sẽ luôn chiến thắng”) kèm đề nghị giải
thích… thêm.
Trong khi có những facebooker như
Đô Thành Sài Gòn bỡn cợt: “Chúc mừng ‘đồng chí’ Venezuela chính thức bước tới
‘thiên đường xã hội chủ nghĩa’. Ơn Đảng Cộng sản, ơn ‘bác’ Hugo Chavez” thì
cũng có những facebooker như Quốc Vương âu lo: “Vài năm tới sẽ đến lượt Việt
Nam thôi!”. Những âu lo dạng đó bị một số facebooker như Joshep Trinh Thiên
Phúc phản bác: Dựa vào đâu mà các bạn nghĩ Việt Nam sẽ như Venezuela? Nghĩ như
thế là… phản động! Chúng ta vốn hơn hẳn nên phải vỡ nợ nhanh và nhiều hơn chứ
làm sao bằng hoặc thua được!
***
Sự kiện Venezuela vỡ nợ khiến người
ta liên tưởng ngay đến Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) – doanh nghiệp nhà nước
từng đem 1,8 tỉ Mỹ kim “đầu tư” vào Venezuela để khai thác dầu và giờ, tuy đã mất
trắng 1,8 tỉ Mỹ kim đó nhưng ông Đinh La Thăng – Chủ tịch Hội đồng Quản trị PVN
- chỉ cần gật đầu nhận lỗi, bước ra khỏi Bộ Chính trị là xong.
Việt Nam đâu chỉ có một tập đoàn,
tổng công ty nhà nước như PVN. PVN đâu chỉ có một dự án đầu tư vào Venezuela.
Cuối tháng rồi, Bộ Công Thương loan báo sắp hoàn tất việc “xem xét, xử lý” những
tập thể và cá nhân đã được xác định là liên đới về trách nhiệm đối với 12 “đại
dự án” của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước trị giá 63.610 tỉ không những
không sinh lợi mà còn tạo thêm nợ nần. Cũng cuối tháng rồi, Tổng Kiểm toán Nhà
nước, bật mí, con số “đại dự án” mất vốn, thua lỗ không còn là 12 mà “đã hơn
40”!
Tuy nhiên hình như công chúng Việt
Nam chỉ mới ngậm ngùi cho dân chúng Venezuela đang chết dần, chết mòn bởi tất cả
các thứ hàng hóa, dịch vụ thiết yếu đều thiếu, phụ nữ - kể cả giáo viên - đổ
sang các lân bang bán thân để giúp thân nhân của mình tồn tại. Khi một quốc gia
vỡ nợ thì sẽ không còn nơi nào để vay, không có nguồn đầu tư nào để giúp hồi phục.
Không thể xuất cảng vì hàng hóa bị thu hồi để trừ nợ cũng chẳng có nhập cảng do
thiên hạ không cho mua chịu. Khi một quốc gia vỡ nợ thì doanh nghiệp sẽ phá sản
hàng loạt, thất nghiệp tràn lan. Chính phủ không còn tiền nên không thể cung cấp
những dịch vụ thiết yếu như giáo dục, y tế, giao thông,… Khi một quốc gia vỡ nợ
thì thường chính phủ sẽ xin thương lượng lại về các khoản nợ, các khoản lãi và
chấp nhận những điều kiện ngặt nghèo do các chủ nợ đặt ra. Giới lãnh đủ thua
thiệt từ những điều kiện đó là dân.
Theo các thống kê, nguồn thu cho
ngân khố của Việt Nam tiếp tục giảm, chi tiêu – đặc biệt là những khoản dùng để
nuôi hệ thống công quyền tiếp tục tăng, các số liệu về nợ nần tiếp tục thay đổi
theo chiều hướng tăng nhanh và nhiều.
Không có nhiều facebooker nhìn vấn
đề như Khanh Tran: Đừng bận tâm đến Venezuela. Hãy lo cho Việt Nam.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét