Luật sư Võ An Đôn trong vụ án Ngô Thanh Kiều - Courtesy of Facebook An Don Vo
Ngay sau khi thông tin luật sư Võ
An Đôn bị xóa tên khỏi đoàn luật sư tỉnh Phú Yên, trên mạng xã hội có ý kiến
kêu gọi thành lập Liên đoàn Luật sư Tự do Việt Nam.
Ý tưởng mới mẻ
Người được cho là khởi xướng ý tưởng
thành lập Liên đoàn Luật sư Tự do là luật sư Lê Công Định. Ông là một luật sư bất
đồng chính kiến ở Việt Nam đã từng bị tuyên án tù 5 năm về tội danh “hoạt động
nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Ông được thả vào tháng 2/2013.
Trên trang cá nhân, luật sư Định
nêu rõ: “Xóa tên luật sư Võ An Đôn khỏi Đoàn Luật sư Phú Yên, dẫn đến việc thu
hồi chứng chỉ hành nghề luật sư của anh, một lần nữa chứng minh Liên đoàn Luật
sư Việt Nam và các Đoàn Luật sư tỉnh thành ở nước này chỉ là con rối trong vở kịch
công lý vụng về do đảng cầm quyền đạo diễn.
Thưa luật sư Võ An Đôn, anh nên
nghỉ ngơi một thời gian rồi chúng ta cân nhắc thành lập Liên đoàn Luật sư Tự do
Việt Nam để đối trọng lại tổ chức nô tài bưng bô đảng cầm quyền kia. Đây là đề
nghị nghiêm túc.”
Chỉ sau vài tiếng đồng hồ đăng
trên Facebook, ý tưởng này đã nhận được hàng ngàn lượt “thích” và hàng trăm lượt
chia sẻ với những bình luận phần đông tỏ ý đồng tình với ý kiến của luật sư Định.
Luật sư Võ An Đôn, người được luật
sư Định ngỏ ý muốn cùng hợp tác lập nên hội luật sư độc lập này, nói với RFA rằng
đây là một ý tưởng hay, mới mẻ và đáp ứng tình hình hiện tại ở Việt Nam:
Ở Việt Nam hiện nay chỉ có một
Liên đoàn luật sư Việt Nam do Nhà nước dựng lên, không bảo vệ được quyền lợi
chính đáng của luật sư.
Tuy nhiên ý tưởng này rất khó
khăn, bởi vì luật pháp không cho phép những luật sư không gia nhập Liên đoàn Luật
sư Việt Nam do Nhà nước thành lập thì không được hành nghề luật sư ở Việt Nam.
Nếu có lập nên hội như anh Lê Công Định nói thì chẳng qua tham gia bảo vệ các vụ
án dân sự, kinh tế, thương mại.
Tôi là luật sư nhưng bị cắt thẻ
thì trở thành một công dân bình thường. Một công dân bình thường có quyền nhận ủy
quyền của các đương sự trong các vụ án dân sự, kinh tế, lao động, hành chính,
thương mại nhưng không được tham gia với tư cách luật sư bào chữa tại tòa với
các bị can, bị cáo phạm tội hình sự.
Nhà báo Võ Văn Tạo hiện đang sống
ở Nha Trang, người cũng từng có hàng chục năm làm việc trong lĩnh vực tư pháp,
cũng hưởng ứng sáng kiến lập hội luật sư tự do. Tuy nhiên, ông cho rằng liên
đoàn độc lập này chỉ có thể có tác dụng ở một mức độ nào đó mà thôi:
Theo quy định của luật pháp Việt
Nam thì tổ chức đó chắc chắn sẽ không được phép hành nghề tranh tụng tại tòa.
Đây là một hạn chế. Cho nên, cũng chỉ là lập nên một tổ chức để đoàn kết, giúp
đỡ lẫn nhau và thậm chí có thể tư vấn giúp cho những người dân nghèo khó mà bị
tước đoạt đất đai, nạn nhân bị chèn ép hay bạo hành,…để họ có thể tiếp cận pháp
lý một cách tốt hơn.
Tôi tin rằng nếu đội ngũ này thực
sự được thành lập, họ sẽ lấy thù lao rất nhẹ nhàng. Thậm chí là có những trường
hợp không lấy thù lao nếu thân chủ quá nghèo khó. Đó là một điều tốt.
Một nhà tranh đấu cho dân chủ
khác cũng nhiệt tình ủng hộ ý tưởng này đó là Tiến sĩ Nguyễn Quang A. Ông ủng hộ
là vì theo ông luật sư cần là những người tiên phong trong việc thực thi những
quyền hợp pháp của công dân, và điển hình trong trường hợp này là quyền lập hội:
Tôi nghĩ rằng nếu luật sư đứng ra
lập những đoàn luật sư của mình là một điều rất đứng đắn. Nhất là những luật sư
bị chính quyền hắt hủi và kể cả những luật sư của Liên đoàn Luật sư Việt Nam
cũng có thể tham gia. Đó là quyền của họ!
Nói về mục đích hoạt động của hội
luật sư độc lập, Tiến sĩ Nguyễn Quang A đưa ra lời gợi ý:
Đầu tiên họ phải bảo vệ chính họ,
rồi họ giúp nhau nâng cao nghiệp vụ của mình, rồi cùng làm ăn. Có thể chính quyền
sẽ cản, nhưng họ có thể làm những vụ liên quan đến người nước ngoài,…Và phải
làm cho chuyện người ta nghĩ đây là điều bất bình thường nhưng thực sự đây là
chuyện rất bình thường bởi vì đây là quyền của họ.
Mặc dù có nhiều ý kiến tán thành
việc lập nên Liên đoàn Luật sư Tự do, nhưng bên cạnh đó cũng có nhiều quan điểm
cho rằng việc này không khả thi và không mang lại hiệu quả. Một trong những người
có quan điểm như vậy là luật sư Hà Huy Sơn của Đoàn luật sư Hà Nội:
Tôi nghĩ là người ta cho rằng
Liên đoàn luật sư Việt Nam không độc lập nên người ta muốn lập hội đó. Người ta
đặt ra ý tưởng như vậy thôi, chứ theo tôi nó không thực tế và hội đó cũng chẳng
giải quyết được việc gì cả.
Muôn vàn thách thức
Ở Việt Nam hiện nay đã có nhiều tổ
chức mang tính độc lập, tức là không nằm dưới sự quản lý của Nhà nước. Điển
hình như Hội Nhà báo Tự do, Diễn đàn Xã hội dân sự, Văn đoàn độc lập,…Tuy
nhiên, hầu hết những tổ chức này đều bị nhà cầm quyền chèn ép. Một ví dụ khá giống
với trường hợp của luật sư Võ An Đôn, đó là vụ việc Hội Nhà văn Việt Nam từng gạch
tên một số thành viên tham gia Văn đoàn độc lập. Lý do Hội Nhà văn Việt Nam đưa
ra là những người này tham gia một tổ chức không được thừa nhận và có dấu hiệu
phạm pháp. Chính ông Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam gọi Văn đoàn độc
lập là những người “khước từ sự lãnh đạo của Đảng Công sản”.
Hội Nhà báo Độc lập cũng là một
trong những ví dụ điển hình của sự đàn áp từ phía chính quyền. Ông Phạm Chí
Dũng, chủ tịch của hội này đã từng tiết lộ rằng bản thân liên tục phải chịu đàn
áp từ chính quyền và công an, liên tục bị đe dọa tống giam. Một số hội viên
cũng thường xuyên bị công an triệu tập, sách nhiễu và khủng bố tinh thần. Những
cuộc họp và sinh hoạt định kỳ của hội thường xuyên bị ngăn chặn, quấy nhiễu.
Chính bởi những lý do này nên nhiều
người lo ngại rằng nếu hội luật sư độc lập được thành lập, họ sẽ phải chịu sự
đàn áp từ chính quyền như những tổ chức khác. Nhà báo Võ Văn Tạo e ngại:
Tất cả các tổ chức [độc lập] đó đều
ra đời một cách rất khó và liên tục bị phía an ninh và Nhà nước đánh phá đủ các
kiểu. Tôi cho rằng tổ chức của các luật sư độc lập cũng thế. Chắc chắn không
tránh khỏi quy luật đó. Để duy trì nó hoạt động là cả một vấn đề. Ngoài kinh
phí tài chính, cái khó khăn nhất vẫn là chuyện Nhà nước đàn áp.
Theo khuôn mẫu của tất cả các nhà
nước Cộng sản từ thời Liên Xô đến giờ, mọi tổ chức đều phải do Đảng Cộng sản
nghĩ ra và sắp đặt, và đều phải tuân theo sự chỉ đạo, sai khiến của Đảng. Mọi
công dân không được phép thành lập cái gì ngoài tầm với của Đảng.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A nêu ra một
thách thức khác:
Tòa án, dưới sự điều khiển hoàn
toàn của Đảng Cộng sản Việt Nam, chắc chắc chắn sẽ không chấp nhận cho các luật
sư thuộc đoàn luật sư độc lập để bào chữa hay bảo vệ thân chủ của mình. Chỉ có
họ với người dân đấu tranh một cách quyết liệt thì mới có thể giành lại quyền
bào chữa của mình.
Ngày 26/11 vừa qua, Đoàn luật sư
tỉnh Phú Yên đã quyết định kỷ luật luật sư Võ An Đôn bằng hình thức xóa tên khỏi
danh sách luật sư của tỉnh này. Lý do được đưa ra là do ông Đôn có nhiều bài viết,
phát ngôn, trả lời phỏng vấn báo chí nước ngoài, bịa đặt và nói xấu cơ quan tố
tụng, Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Nhiều luật sư khác ở Việt Nam thậm
chí bị bỏ tù vì những điều tương tự, chẳng hạn như luật sư Nguyễn Văn Đài, Lê
Công Định, Lê Quốc Quân, Lê Thị Công Nhân,…
Nhà báo Võ Văn Tạo cho rằng luật
sư Võ An Đôn có thể khiếu nại quyết định của Đoàn luật sư tỉnh Phú Yên. Ngoài
ra, Liên đoàn Luật sư Việt Nam cũng như Bộ Tư pháp nên can thiệp một cách đúng
mức vào quyết định này, như một “thành tích” để vớt vát lại hình ảnh nhân quyền
mà ông nói là vốn đã nhem nhuốc trước buổi đối thoại nhân quyền với EU sắp tới.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét