Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) tiếp ông Hoàng Bình Quân, đặc phái viên của TBT Nguyễn Phú Trọng.
Đặc phái viên “cấp dưới”
Ông Hoàng Bình Quân - Trưởng ban
Đối ngoại Trung ương Đảng CSVN Việt Nam - là một nhân vật chưa bao giờ có chút
nổi bật trong con mắt của giới quan sát chính trị trong và ngoài nước, đã một lần
nữa trở thành đặc phái viên chính thức của Tổng bí thư “chưa kiêm” Nguyễn Phú
Trọng khi được ông Trọng cử đến Bắc Kinh để “chúc mừng thành công đại hội 19 đảng
Cộng sản Trung Quốc” và “Việt Nam muốn tìm hiểu sâu hơn về tinh thần của Đại hội
19 Đảng Cộng sản Trung Quốc và tư tưởng Tập Cận Bình về vấn đề Chủ nghĩa Xã hội
đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới”. Tại đây, vào ngày 30/10/2017 ông Hoàng
Bình Quân đã được người có cả hai chức vụ chủ tịch nước kiêm tổng bí thư là Tập
Cận Bình tiếp.
Trong lúc đó, ông Phạm Bình Minh
- Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam - lại… ở nhà.
Vào đầu năm 2016, ông Hoàng Bình
Quân cũng đã từng là đặc phái viên của Tổng bí thư Trọng đi gặp ông Tập Cận
Bình. Khi đó, đã có một số dư luận thắc mắc là tại sao ông Trọng lại không cử
ông Phạm Bình Minh đi Trung Quốc gặp Tập. Hay có phải ông Phạm Bình Minh không
thích và không muốn đi?
Về “đẳng cấp” trong đảng, ông Phạm
Bình Minh là ủy viên bộ chính trị, còn ông Hoàng Bình Quân chỉ là ủy viên trung
ương đảng, tức một cách nào đó ông Quân là “cấp dưới” của ông Minh.
Nhưng vào tháng 9/2017 và trong
quá trình “Việt Nam đang chuẩn bị tích cực cho chuyến đi của Tổng thống Trump đến
Đà Nẵng dự Hội nghị thượng đỉnh APEC”, “cấp dưới” đã đi Washington, thay vì Phạm
Bình Minh theo truyền thống bộ trưởng ngoại giao đi tiền trạm và theo tính chất
quan trọng của chuyến đi này. Tại Mỹ, “cấp dưới” đã gặp “bạn bè cánh tả, đảng Cộng
sản Mỹ” và một số trong chính giới Mỹ. Tuy nhiên, không có tin tức nào từ báo
chí Mỹ hay từ Nhà Trắng về kết quả của chuyến đi của ông Hoàng Bình Quân tại Mỹ,
cho dù ông Quân đã lặp lại một đề nghị mà các đời thủ tướng như Nguyễn Tấn
Dũng, Nguyễn Xuân Phúc đã lặp đi lặp lại không biết chán với Hoa Kỳ về “đề nghị
Mỹ linh hoạt để Việt Nam sớm được công nhận quy chế thị trường”.
Sau đó ít ngày, một thông báo của
Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết phía Mỹ đã nêu vấn đề cải thiện nhân
quyền và yêu cầu thả một số tù nhân lương tâm, trong đó có blogger Mẹ Nấm Nguyễn
Ngọc Như Quỳnh - người được Bộ Ngoại giao Mỹ vinh tặng danh hiệu “Phụ nữ can đảm
quốc tế” vào đầu năm 2017… với ông Hoàng Bình Quân. Nhưng có vẻ ông Quân đã
hoàn toàn phớt lờ lời yêu cầu này. Ngược lại, đã chẳng có xác nhận nào từ phía
Mỹ về việc Mỹ sẽ khơi mào cho Hiệp định thương mại tự do Việt - Mỹ hay tháo
khoán hàng rào bảo hộ thương mại đối với hàng hóa Việt nhập khẩu vào Mỹ, hoặc mở
van cho vay tín dụng…
“Bộ trưởng dân số”
Liệu có một mối dây liên hệ sau
chuyến đi Mỹ vào tháng Chín của ông Hoàng Bình Quân, đến đầu tháng 10/2017 đã xảy
ra một hiện tượng lạ tại Hội nghị trung ương 6 của đảng CSVN: Bộ trưởng ngoại
giao Phạm Bình Minh được phân công báo cáo chuyên đề về dân số trước Ban chấp
hành trung ương, thay vì báo cáo tình hình ngoại giao như thường lệ?
Càng không thấy Hội nghị trung
ương 6 đả động chút nào đến “thành quả” vừa mới xảy ra vào thời gian đó là Nhà nước
Cộng hòa liên bang Đức đã chính thức tuyên bố tạm thời đình chỉ quan hệ đối tác
chiến lược đối với Việt Nam, xuất phát từ cáo buộc có cơ sở của Đức về “mật vụ
Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ngay tại Berlin vào tháng Bảy năm 2017”.
Vụ ông Phạm Bình Minh phải đọc
chuyên đề dân số đã khiến dư luận lập tức nhớ lại câu chuyện bi thiết về Đại tướng
Võ Nguyên Giáp ba chục năm về trước. Khi đó, ông Giáp từ cương vị phó thủ tướng
đã bị phân công phụ trách Ủy ban dân số và kế hoạch hóa gia đình, để sau đó… biến
mất trên chính trường.
Rất nhiều dư luận cũng đang đặt dấu
hỏi liệu Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh có “biến mất” hay không trong thời
gian tới?
Ngoài chuyên đề dân số chẳng ăn
nhập gì với nghề nghiệp ngoại giao của ông Phạm Bình Minh, còn có một tác động
đáng kể khác mà có thể ông Minh chưa chắc “trụ” được tại vị trí bộ trưởng trong
thời gian tới. Đó là “nhất thể hóa các chức danh của đảng và nhà nước” - một chủ
trương của Tổng bí thư Trọng đang được triển khai rầm rộ và rộng khắp trong hai
bộ máy đảng và chính quyền ở Việt Nam.
Theo chủ trương trên, một số cơ
quan đảng và chính phủ có thể hợp nhất, chẳng hạn Ban Tổ chức trung ương với Bộ
Nội vụ, Ủy ban Kiểm tra trung ương với Thanh tra chính phủ, Ban Dân vận trung
ương với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc…
Tuy chưa có tin tức chính thức
nào về vai trò của Ban đối ngoại trung ương, nhưng cũng đã có ý kiến nêu ra cần
hợp nhất, hoặc sáp nhập bộ máy giữa cơ quan này với Bộ Ngoại giao.
Nếu xảy ra kịch bản hợp nhất hoặc
sáp nhập trên, số phận của ông Phạm Bình Minh sẽ ra sao?
“Luân chuyển cán bộ”
Sau Hội nghị trung ương 6, vẫn
chưa có ủy viên bộ chính trị mới để thay thế cho người trước đó đã bị loại ra
là ông Đinh La Thăng. Vậy có cơ hội nào cho ông Hoàng Bình Quân vào Bộ Chính trị?
Nếu “đặc phái viên của Tổng bí
thư Nguyễn Phú Trọng” có cơ hội đó, có thể xem như số phận Bộ trưởng ngoại giao
Phạm Bình Minh đương nhiên bị an bài. Ông Minh sẽ có thể không còn được phụ
trách ngành ngoại giao mà sẽ bị “luân chuyển cán bộ” đến một vị trí tương đương
nhưng không có nhiều thực quyền, cho dù ông vẫn được cho ở lại Bộ Chính trị.
“Luân chuyển cán bộ” được xem là
một vũ khí sắc bén của Tổng bí thư Trọng mà đã dẫn đến thắng lợi âm thầm nhưng
mang hiệu ứng “knock-out” đối với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ngay trước đại hội
12.
Tại Hội nghị trung ương 6 vào
tháng 10//2017, Tổng bí thư Trọng cũng đã ký một quyết định thực thi “luân chuyển
cán bộ” mà sẽ nhắm vào toàn thể giới lãnh đạo từ đầu não tỉnh thành lên cấp
trung ương và Bộ Chính trị. Hiểu một cách đơn giản, những ai không phù hợp,
không “ngoan” hay không chịu “nhất thể hóa” sẽ bị luân chuyển.
Trong lịch sử tồn tại của mình,
ông Phạm Bình Minh được xem là một thuộc cấp thuộc loại “ngoan hiền dễ bảo”,
tương đối sạch sẽ và có ngoại ngữ. Tuy nhiên, từ sau vụ giàn khoan Hải Dương
981 của Trung Quốc ở Biển Đông vào năm 2014, sở trường của ông Minh có vẻ
nghiêng về ngoại ngữ chính là tiếng Anh chứ không phải tiếng Trung. Còn sau vụ
khủng hoảng ngại giao với Đức từ tháng 7/2017, dường như Bộ Ngoại giao của ông
Phạm Bình Minh đã tìm cách tránh né đến mức tối đa trách nhiệm liên quan theo
quan niệm “ai làm người đó chịu”. Do vậy, có thể ông Minh bị ông Nguyễn Phú Trọng
cho là không “quyết liệt bảo vệ đảng” trước những hậu quả ghê gớm về chính trị
và kinh tế từ sau vụ khủng hoảng này.
Trong thời gian trước Hội nghị
thượng đỉnh APEC, người ta cũng không nhận ra vai trò nổi bật của ông Phạm Bình
Minh.
Trong một tình huống an ủi hơn nếu
hợp nhất Ban đối ngoại trung ương với Bộ Ngoại giao, ông Phạm Bình Minh có thể
vẫn được cho giữ chức bộ trưởng, nhưng ông Hoàng Bình Quân sẽ đóng vai trò
“chính ủy”, tức người của đảng thực hiện nhiệm vụ “giám sát thời chiến” đối với
quan điểm đối ngoại, hoạt động và cả hành vi xã hội của bộ trưởng ngoại giao.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét