Ngày 23/11/1979: Thành viên IRA lãnh án vì ám sát Mountbatten

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này 1979, Thomas McMahon, một thành viên của Quân đội Cộng hòa Ireland (Irish Republican Army, IRA), bị kết án tù chung thân vì đã chuẩn bị và cho nổ bom giết chết Lord Louis Mountbatten và ba người khác vào ba tháng trước đó.

Ngày 27/08/1979, Lord Mountbatten đã bị giết khi McMahon và những kẻ khủng bố khác của IRA cho phát nổ một quả bom nặng 50 cân Anh được giấu trên tàu đánh cá Shadow V. Mountbatten, vị anh hùng của Thế chiến II, là một chính trị gia cao niên, đồng thời là anh họ của Nữ hoàng Elizabeth II, đã dành cả ngày với gia đình của mình ở vịnh Donegal ngoài khơi tây bắc Ireland khi quả bom thình lình phát nổ. Ba người khác bị giết trong vụ tấn công, bao gồm cả cháu nội 14 tuổi của Mountbatten, Nicholas. Cuối ngày hôm đó, một vụ đánh bom khác được IRA tiến hành trên đất liền đã giết chết 18 lính dù Anh ở hạt Down, Ireland.

Vụ ám sát Mountbatten là lần tấn công đầu tiên của IRA nhắm vào hoàng gia Anh trong đợt khủng bố kéo dài nhằm đẩy người Anh ra khỏi Bắc Ireland và thống nhất với Cộng hoà Ireland ở phía nam. Cuộc tấn công đã khiến nhiều người Anh chống lại IRA và thuyết phục chính phủ của Margaret Thatcher có lập trường cứng rắn chống lại tổ chức khủng bố này.

IRA ngay lập tức tuyên bố nhận trách nhiệm vụ tấn công Mountbatten, nói rằng họ đã kích nổ bom bằng điều khiển từ xa từ bờ biển. Họ cũng chịu trách nhiệm về vụ đánh bom ngày hôm đó chống lại quân đội Anh ở hạt Down, khiến 18 người thiệt mạng.

Thành viên của IRA, Thomas McMahon, sau đó bị bắt và bị kết án vì vai trò của mình trong vụ đánh bom Mountbatten. Gần như đã trở thành huyền thoại ở IRA, ông là thủ lĩnh của Lữ đoàn South Armagh nổi tiếng của IRA, đã giết hơn 100 lính Anh. Ông là một trong những thành viên IRA đầu tiên được gửi đến Libya để nghiên cứu về các thiết bị kích nổ và thiết bị hẹn giờ, và là một chuyên gia về chất nổ.

Các nhà chức trách tin rằng vụ ám sát Mountbatten có liên quan đến nhiều người, nhưng McMahon là người duy nhất bị kết án. Bị kết án tù chung thân, ông được thả ra vào năm 1998, cùng với những phần tử khủng bố IRA và phe Liên hiệp (Unionist), theo một điều khoản gây tranh cãi của Hiệp định Ngày Thứ sáu Tốt lành (Good Friday Agreement) – thỏa thuận hòa bình về Bắc Ireland. McMahon tuyên bố đã từ bỏ IRA và sẽ trở thành một thợ mộc.

Nguồn: IRA member sentenced for Mountbatten’s assassination, History.com