Quyền lực chính trị của hai anh em tỷ phú Koch

Hà Giang tổng hợp

 Ông David (trái) và ông Charles Koch. (Hình: Getty Images).

WASHINGTON, DC (NV) – Trong nỗ lực cuối cùng để đánh bại dự luật cải tổ y tế thay thế Obamacare, mạng lưới của hai anh em gia đình họ Koch, Charles và David, thông báo khuya Thứ Tư, họ vừa thành lập một ngân quỹ cho cuộc vận động tranh cử năm 2018 cho các ứng viên đảng Cộng Hòa, nhưng nhấn mạnh quỹ này chỉ để dành cho những ai bỏ phiếu chống lại dự luật bảo hiểm y tế của Cộng Hòa.

Thông báo đưa ra ngay trước ngày Hạ Viện có cuộc bỏ phiếu quan trọng được cho là thái độ quyết liệt nhất của mạng lưới bảo thủ có ảnh hưởng lớn lên chính trị Mỹ, để chống lại dự luật cải tổ y tế hiện đang bị tả xung hữu đột.

Các mạng lưới liên minh với hai anh em gia đình Koch cho biết họ chống lại dự luật vì nó không đủ mạnh để làm giảm hẳn chính sách bảo hiểm y tế của Tổng Thống Barack Obama.

“Chúng tôi muốn các nhà lập pháp phải hiểu rõ hậu quả đối việc bỏ phiếu cho một dự luật giữ cho Obamacare được nguyên vẹn. Chúng tôi có một quá trình theo sát các chính trị gia và buộc họ phải giữ cam kết, nhưng cũng sẽ ủng hộ và cảm ơn các chính trị gia vững lập trường và giữ lời hứa,” ông Tim Phillips, chủ tịch của tổ chức Americans for Prosperity (một tổ chức lớn trong mạng lưới của hai anh em ông Koch), phát biểu.

Thông báo này đẩy những dân biểu đảng Cộng Hòa hiện còn đang lưỡng lự không biết có nên ủng hộ dự luật cải tổ y tế của Tổng Thống Donald Trump hay không vào thế tiến thoái lưỡng nan.

Nếu bỏ phiếu chống, họ có thể phải đối mặt với cơn thịnh nộ của một tổng thống hiếu chiến. Còn nếu ủng hộ, họ có nguy cơ phải đối diện với sự giận dữ của cử trị mất bảo hiểm y tế, cộng với việc mất sự ủng hộ của hai tỷ phú họ Koch, và của những tay tài phiệt cánh tả quyền lực khác, và những khối tiền mà họ mang đến cho những cuộc vận động tái tranh cử sắp đến.

Tài sản lớn

Charles Koch, 81 tuổi, và David Koch, 76 tuổi, là hai trong số bốn người con của tỷ phú Fred Koch, một kỹ sư hóa học lúc ở tuổi 27 đã sáng chế ra một phương pháp mới để biến dầu thô thành xăng và sau đó mở một loạt những nhà máy lọc dầu, cũng như đầu tư vào nông nghiệp và sản xuất hàng tiêu dùng, lập ra tập đoàn Koch Industries. Sau cái chết bất ngờ của ông Fred Koch, bốn người con trai của ông thừa hưởng gia tài. Dưới sự điều hành của ông Charles Koch, tập đoàn Koch Industries trở thành công ty tư nhân lớn thứ hai trên toàn quốc. Ngày nay, doanh thu của Koch Industries lên đến hơn $110 tỷ mỗi năm, và là công ty tư nhân lớn thứ hai của nước Mỹ, với khoảng 100,000 nhân viên. Ông Charles và ông David là hai người giầu nhất trong các anh em. Với tài sản khoảng $44 tỷ hai người đứng hàng thứ tư trong danh sách những người giầu nhất nước Mỹ và đứng hàng thứ sáu trong danh sách những người giầu nhất thế giới.

Ông Charles và ông David tạo ra một mạng lưới rộng lớn gồm các tổ chức phi lợi nhuận đổ hàng trăm triệu đô la vào chính trường. Qua hầu bao rất lớn của mình, hai anh em định hình chính trị Mỹ với quyết tâm giảm bớt luật lệ, thúc đẩy những tư tưởng tự do, đưa chính khách Cộng Hòa vào nắm chính quyền để thực hiện quan điểm của mình, đồng thời đẩy chính khách Dân Chủ ra khỏi chính trường để chấm dứt chính sách “chính phủ lớn, ngân sách lớn và những dịch vụ giáo dục, y tế lớn, trang trải bằng tiền thuế đánh vào các doanh nghiệp.”

Hai ông bị ảnh hưởng triết lý chính trị của cha từ những ngày còn trẻ. Ông Fred Koch, người chuyên xây những nhà máy lọc dầu ở Liên Xô trong thập niên 1930 không chấp nhận sự tồi tệ của chủ nghĩa cộng sản, và gieo rắc trong đầu các con trai một ác cảm về sự áp đặt của chính quyền vào đời sống người dân.

Tạo ảnh hưởng chính trị

Rất khó biết chính xác hai anh em gia đình Koch bỏ bao nhiêu tiền của riêng họ vào chính trường, vì họ đổ tiền cho những nhóm phi lợi nhuận không cần phải tiết lộ danh tánh người tài trợ. Tuy nhiên, theo nhật báo The Washington Post, mạng lưới các nhà tài trợ do hai anh em ông tổ chức đã bỏ ra ít nhất là $407 triệu trong mùa bầu cử năm 2012, và khoảng $900 triệu trong mùa bầu cử 2016.

Với khả năng mang những khối tiền lớn đến ủng hộ các cuộc tranh cử, hai anh em họ Koch nổi tiếng với quan điểm chính trị tự do cá nhân (libertarian) và bảo thủ, và thường được miêu tả như những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đến các cuộc bầu cử và các quyết định của chính quyền.

Cũng khó biết hai ông có tham vọng chính trị hay không. Nhưng chắc chắn, họ không phải là những tay mơ. Từ nhiều thập niên qua, họ đã tìm cách định hình chính trị và chính sách của Mỹ. Khởi đầu từ thập niên 1970, hai anh em bền bỉ tài trợ cho một loạt các cơ quan nghiên cứu về tự do mậu dịch và tự do cá nhân, gồm viện CATO và trung tâm Mercatus của đại học George Mason University. Ông David Koch hoạt động tích cực trong đảng Tự Do và thậm chí còn ra ứng cử phó tổng thống vào năm 1980.

Đơn cử một thí dụ về ảnh hưởng sâu xa của họ trên chính trường Hoa Kỳ, bình luận gia Jon Ward nhắc đến sự kiện việc Ủy Ban Quốc Gia Đảng Cộng Hòa thỏa thuận chia sẻ thông tin về cử tri của đảng với mạng lưới của của hai anh em gia đình Koch. Đó là một sự kiện khiến nhiều người trong đảng Cộng Hòa không cảm thấy thoải mái. Thành viên của ủy ban giờ đây tranh luận công khai rằng guồng máy chính trị của hai anh em này đang muốn kiểm soát hồ sơ của cử tri đảng Cộng Hòa để làm mạnh thêm ảnh hưởng của họ, thậm chí có người còn cho rằng các tỷ phú họ Koch còn đang có ý muốn kiểm soát đảng Cộng Hòa.

“Tôi nghĩ đó là một điều nguy hiểm và sai lầm khi chúng ta cho phép một nhóm cá nhân có lập trường mạnh mẽ và tài sản lớn, nhưng không phải chịu trách nhiệm trước ai được phép có quyền kiểm soát hồ sơ cư tri,” bà Katie Walsh, lãnh đạo Ủy Ban Quốc Gia Đảng Cộng Hòa, phát biểu.

Trong một bài bình luận về ảnh hưởng của anh em Koch trên chính trường Hoa Kỳ, Thượng Nghị Sĩ Bernie Sanders (Độc Lập-Vermont), từng là ứng cử viên tổng thống, nhận định:

“Anh em nhà họ Koch, thông qua việc chi ra hàng tỷ đô la để hỗ trợ và tạo ra hàng chục các tổ chức khuynh hữu, đã mang những ý tưởng cực đoan, trước đây chỉ phất phơ ở vòng ngoài làm thành quan điểm chủ đạo của đảng Cộng Hòa.”

“Hãy nhìn cho rõ,” Thượng Nghị Sĩ Bernie Sanders vạch ra. “Mục tiêu của họ không chỉ để dẹp bỏ Obamacare, cắt giảm An Sinh Xã Hội, chống lại việc tăng mức lương tối thiểu hoặc cắt giảm ngân quỹ dành cho giáo dục của liên bang. Quan điểm thế giới và mục tiêu cuối cùng của họ lớn hơn như thế nhiều. Họ muốn huỷ bỏ mọi đạo luật đã được ký trong vòng 80 năm qua đã bảo vệ tầng lớp trung lưu, người già, trẻ em, người bệnh, và người dễ bị tổn thương nhất ở đất nước này. Hủy bỏ mọi luật lệ!”

“Thực sự mà nói, chương trình nghị sự của anh em Koch là chuyển đất nước này từ một xã hội dân chủ có tầng lớp trung lưu mạnh sang một xã hội có quyền lực tập trung, trong đó đời sống kinh tế và chính trị của quốc gia bị vài gia đình tỷ phú kiểm soát,” ông Sanders khẳng định.

Một viễn ảnh đáng sợ cho những ai đồng ý với nhận định của Thượng Nghị Sĩ Bernie Sanders.