Vấn đề Quân
đội làm kinh tế những ngày gần đây đang trở thành “điểm nóng”, được dư luận cả
nước rất quan tâm, với nhiều ý kiến rất khác nhau, kể cả trong các tướng lĩnh,
sĩ quan, cán bộ hưu trí và trong nhân dân. Không kể động cơ, thì ý kiến khác
nhau ấy có thể xuất phát từ góc nhìn, từ quan niệm, quan điểm và cách tư duy
khác nhau. Mặt khác, chứng tỏ chuyện Quân đội làm kinh tế đang là vấn đề quan
trọng, cần có sự thống nhất về nhận thức trên cơ sở kết luận rõ ràng và khoa học
của các cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước. Phần tôi chỉ xin góp
vài ý kiến nhỏ để bạn đọc tham khảo.
Trước
tiên, cần phân biệt quan điểm “Kinh tế gắn với quốc phòng” và vấn đề “Quân đội
làm kinh tế”. Đó là hai việc khác nhau, không thể và không nên đồng nhất. Kinh
tế phải gắn với quốc phòng là rất đúng, nhiều nước (nếu không nói là tất cả) đều
làm như thế. Nước ta, với vị trí địa lý và hoàn cảnh lịch sử trước đây cũng như
bây giờ, càng nhất thiết phải vậy, không được lơ là mất cảnh giác. Nhưng đó là
việc mà cả hệ thống chính trị, tất cả các ngành, các cấp, các doanh nghiệp và
toàn dân phải quan tâm, cùng thực hiện. Từ việc quy hoạch bố trí lực lượng sản
xuất trên địa bàn cả nước đến việc xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ,
không lệ thuộc nước nào, nhất là nước dễ gây nguy cơ cho ta, kể cả tài chính-tiền
tệ, xuất nhập khẩu hàng hóa và các sản phẩm kỹ thuật đặc thù; phát triển các
ngành, các cơ sở và hạ tầng lưỡng dụng về công nghiệp và kỹ thuật… Gắn kinh tế
với quốc phòng là một phạm trù rộng, cần bàn chuyên đề riêng. Còn Quân đội làm
kinh tế là việc khác, không phải là gắn kinh tế với quốc phòng.
Thế nào
là “làm kinh tế” ? Thời xa xưa, hoạt động kinh tế của con người là tự cấp tự
túc, sau đó mới có kinh tế hàng hóa và kinh tế hàng hóa phát triển đến một mức
độ nhất định thì có kinh tế thị trường. Trước đây, trong thời chiến tranh, nhiều
đơn vị quân đội đã phải sản xuất để tự túc thêm lương thực, thực phẩm. Sau khi
chấm dứt chiến tranh, quân đội đã được giao nhiệm vụ tham gia sản xuất khôi phục
kinh tế. Trong hoàn cảnh cụ thể lúc ấy, tôi nghĩ đó là chủ trương cần thiết. Đến nay, sau nhiều chục năm, tình hình đã có
nhiều điểm khác trước, việc phải bàn kỹ lại vấn đề quân đội làm kinh tế cũng là
cần thiết, sao cho tốt hơn đối với xây dựng quân đội, công việc quốc phòng và
phát triển đất nước.
Khái niệm
“làm kinh tế” thời nay là khái niệm gắn với kinh tế thị trường, chứ không phải
tự cấp tự túc như ngày xưa, với mục tiêu chủ yếu là tạo ra lợi nhuận, trong điều
kiện và môi trường bình đẳng, không có độc quyền doanh nghiệp. “Làm kinh tế”
ngày nay là hoạt động kinh doanh, theo các quy luật đầy đủ của thị trường, do
yêu cầu của thị trường, trên cơ sở luật pháp quy định, thực hiện đầy đủ các loại
thuế cho nhà nước, tự cân đối tài chính và tự trả lương.
Quân đội
ta là đội quân để chiến đấu và công tác, không phải đội quân kinh doanh. Nhiệm
vụ chính của Quân đội là chăm lo, chuyên trách công việc quốc phòng, bảo vệ Tổ
Quốc, kể cả cho trước mắt và lâu dài – một trong hai nhiệm vụ chiến lược quan
trọng nhất của đất nước. Với nhiệm vụ ấy, công việc của Quân đội đã hết sức
quan trọng và nặng nề, nhất là trong điều kiện và tình hình mới, với những tiến
bộ vượt bậc và thần kỳ của khoa học-kỹ thuật quân sự, với tình hình phức tạp về
Biển Đông – hải đảo và biên giới. Cần tạo điều kiện để Quân đội tập trung cao về
thời gian, tư duy và sức lực, cho công việc xây dựng lực lượng tinh nhuệ có
năng lực chiến đấu cao và chiến lược bảo vệ Tổ Quốc. Không nên giao thêm cho
Quân đội nhiệm vụ làm kinh tế nhằm tạo ra lợi nhuận. Đó là công việc của các
ngành và các thành phần kinh tế. Ấy là chưa kể việc “làm kinh tế” khi có sai lầm
khuyết điểm (thực tế cho thấy đã không tránh khỏi) thì lợi bất cập hại, ảnh hưởng
không tốt đến uy tín của Quân đội và ảnh hưởng đến đất nước, gây phân tâm trong
nội bộ và suy giảm lòng tin của nhân dân. Đó là những giá trị cao đẹp mà anh bộ
đội cụ Hồ đã tạo dựng được bằng nhiều công đức và máu xương, không thể hạch
toán bằng tiền. Lòng tin của nhân dân mới là sức mạnh bền vững và nền tảng quan
trọng nhất để bảo vệ Tổ Quốc. Trong lịch sử nước ta kể từ đầu công nguyên đã có
vài lần ta thua quân xâm lược vì lòng dân phân tâm, ly tán, dẫn đến mất nước một
thời gian dài và sau đó phải tốn nhiều máu xương mới giành lại được nền độc lập.
Nhiều người,
trong đó có tôi, nghĩ và tin rằng, khi không phải làm kinh tế thì quân đội ta sẽ
mạnh hơn, chuyên tâm nhiều hơn cho công việc quốc phòng, không bị phân tâm bởi
sự phức tạp của các quan hệ thị trường. Ngày trước, thời chiến tranh vệ quốc,
quân đội không làm kinh tế như bây giờ, và ngày ấy quân đội ta rất mạnh, lừng
danh thiên hạ, đã tạo nên nhiều kỳ tích để các thế hệ hôm nay và mai sau cảm phục
và tự hào, dù khi ấy ta nghèo hơn rất nhiều so với ngày nay. Theo chỗ tôi biết,
các quân đội mạnh của nhiều nước đều không làm kinh tế. Quân đội Trung Quốc trước
đây có làm kinh tế, nay đã bỏ, đã cấm, nhằm tập trung cho việc xây dựng một
quân đội mạnh để phục vụ cho các ý đồ chiến lược mới của họ.
Còn một số
công việc cần quân đội thực hiện ở hải đảo, biên giới, sản xuất giúp dân, sản
xuất quân dụng, vũ khí, tạo các sản phẩm và dịch vụ kỹ thuật đặc thù cho quốc
phòng, hậu cần quân đội…thì đó chủ yếu vẫn là công việc có tính chất và ý nghĩa
quốc phòng, chứ không phải là làm kinh tế để tìm kiếm lợi nhuận. Có ý kiến gọi
các loại công việc đó là “kinh tế quốc phòng”. Gọi vậy cũng không sao, coi như
tạm mượn cụm từ đó, mặc dù khoa học không có phân ngành như vậy (mà chỉ có kinh
tế nông nghiệp, kinh tế công nghiệp…). Tôi nghĩ, về bản chất thì đó vẫn là việc
quốc phòng, loại công việc rất cần thiết để bảo vệ tổ quốc, tạo ra các giá trị
văn hóa trong mối quan hệ máu thịt quân-dân, chứ không phải là để kiếm tiền. Việc
tận dụng những năng lực-kỹ thuật sẵn có của quân đội trong điều kiện hòa bình
chưa sử dụng đến thì mục đích chính vẫn là tạo thêm điều kiện để phục vụ quốc
phòng, chứ không phải mục tiêu chính là kinh doanh. Không nên giao thêm nhiệm vụ
cho những người cầm súng phải đi buôn, phải quản lý đất đai và kinh doanh bất động
sản...
Vừa qua,
sau ý kiến của hai thượng tướng thứ trưởng Bộ quốc phòng là Lê Chiêm và Nguyễn
Chí Vịnh, không biết có đúng hay không nhưng nhiều người nghĩ rằng Đảng ủy Quân
sự TW đã có chủ trương phù hợp về việc quân đội không làm kinh tế (đơn thuần) để
tìm kiếm lợi nhuận, đồng thời được biết ý kiến và thái độ đúng đắn của Đảng ủy
Quân sự TW và Bộ Quốc phòng đối với vấn đề sân golf và sân bay Tân Sơn Nhất,
nhiều cán bộ đảng viên và nhân dân phấn khởi, hoan nghênh Ban lãnh đạo Quân đội
hiện nay. Nhưng đồng thời lập tức lại nghe các ý kiến nói theo hướng khác, cũng
từ phía tướng lĩnh đương chức. Chúng tôi nghĩ rằng, có ý kiến khác nhau trong
quá trình thảo luận dân chủ là việc rất bình thường, chỉ lo là có sự không thống
nhất trong sĩ quan cao cấp của Quân đội ta vì một lý do nào đó không phải do nhận
thức khác nhau.
Với các lẽ
nêu trên, tôi hoàn toàn ủng hộ quan điểm “quân đội không làm kinh tế”! Và tất
nhiên tôi hiểu mọi sự chuyển đổi từ trạng thái này sang trạng thái khác đều có
quá trình và bước đi, mặc dù phải chủ động và tích cực. Trong quá trình đó, một
số doanh nghiệp của quân đội đang làm kinh tế hiệu quả cao cần được tiếp tục
phát huy tốt năng lực bất kể thuộc bộ nào quản lý. Khi nói về quân đội làm kinh
tế, tôi hiểu đây là nói chung cho lực lượng vũ trang chứ không phải chỉ riêng
cho quân đội.
Đà Nẵng
tháng 7.2017
Vũ Ngọc
Hoàng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét