Lại chuyện làm đường : nước mình và nước nhà người ta

Kiều Phong (VNTB)

Xung quanh chuyện làm đường sá ở Việt Nam, những hình ảnh và so sánh dở khóc dở cười có lẽ đều đã đưa lên hết trên mạng xã hội. Tại sao nước nhà người ta thì đường sá sạch đẹp và bền như vậy, còn đường sá của mình thì tồi tàn như vậy. Chẳng cần so sánh đâu xa, chỉ cần ngó qua mấy nước láng giềng và trong khu vực để thấy được những nghịch lý đang nằm ở mọi nơi, mọi chỗ trên đất nước này.

Vá đường Quốc lộ 1A qua huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định. Ảnh: zing

Những người Việt đi du lịch hay công cán ở Hàn Quốc về trầm trồ khen ngợi Hàn Quốc có những thành phố lớn, những con đường rộng và đẹp. Nghe nói như vậy, từ dư luận viên cho đến các giáo sư, tiến sĩ của đảng đưa ra ngay lời chống chế: tại vì bọn Hàn “bám váy” bọn Mỹ nên mới thế. Ít ai chịu thành thật nhìn nhận rằng, chi phí xây dựng ở Hàn Quốc chẳng phụ thuộc nhiều vào viện trợ Mỹ, kể cả trong thời gian mấy năm mới sau đình chiến. Ở Hàn, tiền xây đường ở các miền quê cũng không phải do chính phủ Đại Hàn Dân quốc đài thọ. Chính phủ họ có chính sách thế này, rằng dân ở vùng nào thì tự góp tiền lại mà lát những con đường đi qua vùng đó. Chính phủ chỉ hỗ trợ cho dân làng mấy ông kỹ sư, còn lại tài chính bỏ ra làm đường là của dân, con đường sau khi xây xong sẽ thuộc về dân bản địa trong vùng đó, rồi dân làng tự quản lấy. Chính vì vậy, dân Hàn cảm thấy chắc ăn bảo đảm để rồi đào hũ vàng hũ bạc ra góp với nhau xây đường. Ngày nay, ta thấy những con đường quê ở Hàn Quốc rất xinh đẹp, hai bên đường là những hàng hoa loa kèn, những hàng hoa đỗ quyên. Nếu Hàn Quốc thời ấy mà là chính phủ độc tài thì không thể làm được như vậy, chỉ có sự đồng ý của dân thì mới có được quang cảnh xinh đẹp như vậy, có được chất lượng đường tốt không thua gì châu Âu như vậy. Hoàn toàn chẳng có gì đáng kể gọi là “bám váy Mỹ” ở đây cả.

So sánh với Hàn Quốc và UAE chán rồi, giờ chúng ta hãy so sánh với Thái Lan và Lào cho gần thử coi.

Ở Thái Lan, chi phí làm đường cũng rất rẻ, rẻ chỉ bằng một phần sáu, một phần bảy hoặc rẻ hơn nữa so với ở Việt Nam. Cũng có thể là nhờ khoa học vật liệu đạt đến trình độ cao ( một tín chỉ trong đào tạo ngành xây dựng ở Thái Lan là 350 đô-la, trong khi ở Việt Nam dưới 35 đô-la). Những miền quê Thái Lan, đường nông thôn ban đầu là đường đất. Họ đã không chọn cách đổ những lớp nhựa đường hay bê-tông dày hàng chục xen-ti-mét như ở Việt Nam, nước láng giềng lạc hậu trên mọi phương diện. Các kỹ sư Thái Lan tận dụng lớp bùn ven ruộng. Đầu tiên, họ phủ một lớp bùn lên con đường đất ( lớp bùn này có tác dụng thế nào thì đó là chuyện hơi sâu về kỹ thuật). Tiếp theo, họ mới rải một loại nhựa đường lên lớp bùn lót đó, lớp nhựa đường này chỉ mỏng khoảng 4-5 xen-ti-mét, thành ra chi phí làm đường rất rẻ. Ấy vậy mà sau khi khánh thành con đường đó, xe tải nặng tấn chạy qua đường vẫn không xi-nhê gì, bền bỉ cùng năm tháng. Chuyện làm đường của người Thái có trách nhiệm, có lòng yêu dân tộc, nên họ nghĩ ra những phương pháp sáng tạo mà hiệu quả, Việt Nam nên coi đó để học tập, chẳng cần vác cơm gạo sang Mỹ học đâu xa.

Bây giờ so sánh với Lào. Vào năm 2013, tác giả viết bài này đang sống ở Lào cùng những người thợ Việt Nam làm đường. Tại nước Lào cũng có chế độ cộng sản do những người cộng sản Thà-khẹt Lào gây dựng nên, nhưng có gì đó khác Việt Nam. Thầu đường sá ở Lào là Hàn Quốc, chính phủ Lào khoái chọn nhà thầu Hàn Quốc để xây dựng những tuyến đường lớn liên tỉnh và liên mường. Hàn Quốc được đánh giá là một quốc gia gồm những người thông minh và hiền lành, có uy tín, vì vậy người Lào thuê người Hàn xây dựng cơ bản. Người Hàn lại thuê lại người Việt, chỉ cử mấy kỹ sư Hàn đi giám sát công nhân Việt. Các loại máy móc như xe ben, xe trộn hồ, xe tưới nước...được yêu cầu phải là xe mới, Hàn Quốc không cho phép các nhà thầu phụ dùng xe cũ, xe kém chất lượng. Vì vậy không ngạc nhiên gì khi hiếm ai thấy đường sá bị hỏng ở Lào. Đường lớn đường nhỏ ở Lào đều là đường tốt, không có ổ voi ổ gà, và nhất là thẳng tắp, thoát nước tốt, hai bên đường hệ sinh thái rừng núi ở Lào được bảo tồn nguyên vẹn.

Cũng là cộng sản, nhưng cộng sản Lào sao mà khác cộng sản Việt Nam nhiều thế!